Wat maakt een stad nou precies een studentenstad? Het lijkt misschien vreemd, maar Joep Huiskamp kan en wil deze vraag niet beantwoorden. “Die discussie, daar zijn we snel van afgestapt”, vertelt Huiskamp over de eerste schreden op weg naar zijn notitie. “Een nauwsluitende definitie opstellen heeft helemaal geen zin. We hebben gewoon gezegd: Eindhoven ís een studentenstad.” Alleen geen studentenstad die voldoet aan het clichébeeld.

Een sfeervol oud centrum met grachten en dito oude panden, een overdaad aan oude fietsen, studenten die zich vol branie met hun tradities manifesteren. Dat hebben we allemaal niet - en moeten we ook niet willen, vindt de projectleider. “Eindhoven is een bijzondere stad, met een bijzondere universiteit. Daar moeten we onze kracht van maken.” Niet meer werken vanuit de verdediging dus - kijkend naar wat er allemaal niet is - maar het bijzondere uitbuiten dat er wél is: een jonge universiteitsstad die sterk is in technologie en design.

Op 21 februari was er een laatste discussiebijeenkomst over dit onderwerp, in het Auditorium. Dik honderd studenten en andere geïnteresseerden kwamen daar hun mening geven over de kwestie en impliciet ook over de ideeën van Joep Huiskamp. Een enthousiaste ‘quizmaster’ - dr. Lucas Asselbergs van Industrial Design - probeerde met prikkelende stellingen en vragen de studenten het achterste van hun tong te laten zien. Het was typerend voor de aanpak van Huiskamp, die afgelopen jaar de meningen peilde middels onder meer een groot discussiediner in Kennispoort, een aftrapbijeenkomst in Dynamo en een debatdiner in de Zwarte Doos. Verder voerde hij nog veel gesprekken met andere belanghebbenden.

Want niet alleen de TU/e is gebaat bij het project. “Het is niet sec een wervingsactie om meer studenten op de TU/e te krijgen”, vertelt Huiskamp. Het is ook goed voor de studenten zelf: meer studenten in Eindhoven betekent potentieel meer leden voor de verenigingen. Het betekent meer activiteiten voor en door studenten - een bruisender studentenleven dus. En het leidt tot meer hoogopgeleide werknemers, iets wat broodnodig is voor de kennisregio rond Eindhoven. Ook kunnen stad en gemeente profiteren van de aanwezigheid van meer jong talent. Kortom, redenen genoeg om ‘Eindhoven Studentenstad’ op de kaart te zetten.

Huiskamp heeft daartoe enkele opmerkelijke programmalijnen bedacht. Een ervan draagt de schertsende naam ‘Bomb the Bunker’. Een kleine anderhalf miljoen investeerde de TU/e afgelopen jaar in het opknappen van het gebouw, waardoor alle cultuurverenigingen en gezelligheidsverenigingen nu samen onderdak hebben in de betonnen kolos aan de Kennedylaan. Maar niet voor lang, wat Huiskamp betreft. “De Bunker is symbool geworden voor het in zichzelf gekeerde studentenleven in Eindhoven”, schrijft hij in zijn notitie. Het Eindhovense studentenleven is onzichtbaar, en daar is de locatie van de Bunker - in een woonwijk - mede debet aan. De gezelligheidsverenigingen - SSRE, het ESC en Demos - zouden naar het centrum moeten verhuizen, vindt Huiskamp. En de cultuurverenigingen zouden beter af zijn op Strijp-S, het oude fabrieksterrein dat momenteel wordt veranderd in een broedplaats voor cultuur, muziek en design. Daar ligt veel meer potentieel voor kruisbestuiving dan in de Bunker. Alleen dan niet meer met studenten, maar met ‘burgerinitiatieven’.

En dat is precies hoe Huiskamp de toekomst van Eindhovense studentenleven ziet: in samenwerking met de rest van de stad, in plaats van in afzondering. Nu gebruiken Eindhovense studenten hun talenten grotendeels alleen voor zichzelf - waarom zou je die creativiteit en kennis van studenten niet inzetten voor de stad? Denk aan hulp bij huiswerk, fundraisers, daklozendiners of schoonmaakacties. Denk aan studieprojecten rond kwesties die in de stad spelen. Huiskamp verwacht dat er onder studenten best animo voor bestaat. “Studenten komen hier op hun achttiende. Dan richten ze zich eerst op hun eigen groepje. Maar daarna gaat de blik steeds meer naar buiten.” Een ook qua cultuur kan de student veel meer opgaan in Eindhoven. Er zouden meer grote studentenevenementen in de stad moeten komen. En de stad zou zich met haar evenementen en activiteiten duidelijker moeten presenteren aan de studenten. Dat betekent overigens niet dat de student alleen nog maar bezig moet zijn met ‘de stad’. Huiskamp: “Je moet als student, behalve de dingen die je al doet, óók je gezicht aan de stad laten zien.”

Het zijn creatieve, onconventionele ideeën. Maar het grootste manco van Eindhoven als studentenstad is daarmee nog onbesproken: er wonen hier simpelweg te weinig studenten om goed zichtbaar te zijn. Zo’n vijf procent van de Eindhovense bevolking is student. In Delft is dat het dubbele, in Groningen zelfs meer dan het drievoudige. ‘Meer studenten in Eindhoven’ is dan ook actiepunt één in de notitie van Huiskamp. In 2020 moeten er 15.000 studenten in de Lichtstad wonen, tegen zo’n 10.000 nu. Studenten moeten ‘verleid’ worden, onder meer door goede, betaalbare huisvesting. Door nieuwe studentencomplexen te bouwen, bijvoorbeeld op de TU/e-campus en op Strijp-S. Kwalitatieve huisvesting bij voorkeur, en eigenzinnige. Studenten Bouwkunde of Industrial Design zouden daaraan kunnen bijdragen, onder de noemer ‘ontwerp je eigen studentenstad’, vertelt de beleidsmedewerker.

Het aanpakken van de werkelijkheid is het allerbelangrijkste om het imago van Eindhoven te veranderen, vindt Huiskamp. Maar het moet ook uitgedragen worden. Communicatie dus. Ook daar heeft hij een reeks van ideeën voor bedacht. Bijvoorbeeld de opzet van een groot online studentenplatform, een digitale totaalcommunity voor en door Eindhovense studenten.

Binnenkort krijgt de notitie waarschijnlijk goedkeuring van het College van Bestuur van de universiteit en is daarmee officieel ‘beleid’. Dat wil echter niet zeggen dat de TU/e alle plannen in de notitie zelf gaat oppakken. Het kan alleen in samenwerking met alle partijen: studentenorganisaties, onderwijsinstellingen, gemeente en woningcorporaties. Wie het allemaal gaat betalen, of wat het gaat kosten, daarover heeft Huiskamp bewust nog niks geschreven. “Anders fixeert iedereen zich te veel op de kosten en minder op de ideeën.”

Studenten moeten meer doen met en in de stad, is de strekking. Maar willen de studenten dat zelf wel? Tijdens de afsluitende discussiebijeenkomst, afgelopen maand, kregen de aanwezige studenten de vraag voorgelegd: wie van jullie is van plan om na zijn afstuderen in Eindhoven te blijven wonen? Slechts een enkele hand ging de lucht in. Er is dus nog werk aan de winkel. Maar Huiskamp gelooft er in. “Het onderwerp leeft, mede door alle discussies. De tijd is rijp.”/.

De notitie van Joep Huiskamp kan worden gedownload via de TU/e-website (PDF).

Ook gemeente werkt aan studentenbeleid

Ook het gemeentebestuur werkt aan beleid om Eindhoven te profileren als studentenstad. Dit voorjaar gaat een beleidsstuk naar de gemeenteraad. Drie man werken aan dit thema. “Niet fulltime, maar wel heel nadrukkelijk”, aldus Jack van den Eijnden van de gemeente Eindhoven. Het beleid van de gemeente is afgestemd op dat van de TU/e, en heeft dezelfde ‘geest’. Van den Eijnden: “Hoe betrek je de student bij de dingen die gebeuren in de stad. We kijken vooral naar de vraag: welke rol kan de gemeente daarin spelen? We moeten de initiatieven van studenten zoveel mogelijk faciliteren en studenten laten voelen dat ze welkom zijn.”