Tempels, monumenten, bento, gebrekkig Engels (Engrish), rampensimulator, 24/7 winkels (ook op zondag!), geen bruin brood, eten met stokjes, geen fietspaden... zomaar wat onderwerpen die in verhalen voor het thuisfront aan bod komen.

Ik loop veertien weken stage aan het Research Institute for Mathematical Sciences aan Kyoto University (Kyoto daigaku/Kyodai) in het noordoosten van Kyoto, de vorige hoofdstad van Japan.

Deze stad staat bekend om haar vele goedbewaarde tempels. Traditionele gebruiken en uitvoeringen zijn hier volop aanwezig, al wordt veel daarvan natuurlijk voor toeristen opgevoerd. Een echte geisha zul je niet zien, tenzij je belangrijke (en vooral rijke) Japanse vrienden hebt.

Hoewel veel buitenlanders jaarlijks Japan bezoeken, is het aantal dat hier permanent woont erg laag (minder dan twee procent) en dat is merkbaar. In gebieden met weinig of geen toeristische trekpleisters wordt verrast of zelfs geschokt opgekeken naar deze relatief lange buitenlander (ik zit met mijn 1.74 meter zo’n 16 cm boven het landelijke gemiddelde voor vrouwen en mijn fiets en bureau zijn -niet verrassend- te klein) met een andere haarkleur (blond dus).

Wanneer je hier op vakantie bent, krijg je het gevoel ‘Japan is geweldig!’. Iedereen is vriendelijk, behulpzaam en voelt zich verantwoordelijk voor zaken als het schoonhouden van de straten. Wanneer je een vraag of probleem hebt, zal men alles in het werk stellen om je te helpen (desnoods reizen ze mee om jou op je bestemming te krijgen) of zich uitgebreid verontschuldigen wanneer dat niet lukt. Als je hier langer blijft, merk je dat deze cultuur een enorme verzameling regels kent en dat vriendelijkheid, behulpzaamheid en verantwoordelijkheidsgevoel daar deel van uitmaken. Dit kan ook wederzijds onbegrip (onbeschofte buitenlanders vs. afstandelijke Japanners) opleveren: Het is moeilijk te ontdekken dat je je niet juist gedraagt, omdat men je daar uit beleefdheid niet op zal wijzen.

Een tip: neem pen en papier mee - just in case. Veel mensen kunnen Engels lezen en schrijven, maar hebben zelden of nooit gesproken Engels geoefend en/of geloven dat ze dat niet kunnen. Wanneer je opschrijft wat je nodig hebt, word je meestal wel begrepen en erg goed geholpen. Daarna wordt er waarschijnlijk toch een beetje Engels uitgeprobeerd.

Over Japan valt veel meer te vertellen, maar helaas zal ik het hierbij moeten laten. Algemene indruk van Japan: voor toeristen zonder twijfel een aanrader, bij langer verblijf ‘more than meets the eye’.

Diana Koenraadt,
studente Technische Informatica