Paul Borghouts, gepensioneerd medewerker van Elektrotechniek, probeert sinds jaar en dag ‘te redden wat er te redden valt’. Hij doelt niet op brand maar op de opruimwoede van de faculteit. “Wij hebben hier een unieke buizenverzameling en prachtige antieke apparaten, maar geen plek om ze tentoon te stellen.“

Zo staat de Van Marum Machine te verstoffen op de begane grond van Corona. Deze metershoge elektrificeermachine is een replica van het origineel in het Van Tuijlmuseum. Borghouts is er naar eigen zeggen ‘apezuinig’ op. Maar bij Elektrotechniek is volgens hem niet iedereen gecharmeerd van behoud.

Volgens Borghouts heeft de TU/e van alle universiteiten de minste belangstelling voor haar technisch cultureel erfgoed. “Nee, dan Delft, daar is nog een complete marconistenkamer uit 1900 bewaard. ‘Mijn God, het is gelukkig niet elektrotechniek’, was mijn eerste gedachte bij de brand in Delft.“

Vlerkhond
Gerard Verhoogt, conservator en secretaris van de Kunstcommissie van de TU/e: “Wat bijvoorbeeld erg zou zijn is wanneer het beeldje van Lotti van der Gaag in brand komt.“ Hij bedoelt de ‘Vlerkhond’, een beeld in de stijl van Cobra, dat in het Hoofdgebouw staat. Nog erger zou hij het vinden als aan de twee ‘machines’ van Gerrit van Brakel schade zou ontstaan. Die twee kunstwerken staan ook in het Hoofdgebouw. Van Brakel wilde met zijn kunstwerken ageren tegen de snelheid van de ontwikkelingen die hij om zich heen zag in de jaren ’70. Hij maakte een 'Tarim Machine' en een 'Voorlopige Regenboogmachine'. Beide kunnen bewegen als olie in de metalen buizen uitzet door temperatuurverschillen, maar dan wel zo langzaam mogelijk. De olie zit er overigens niet in.

“In Helix zijn op vloer 4 twee waardevolle muur-schilderingen van Herman Brood, Chemical Brother en Chemical Sister en in de hal van IPO hangt het wandtapijt ‘Omhulsel’ van M.C. Escher aan de muur“, gaat Verhoogt verder. Het topstuk van de TU/e-collectie noemt hij de ‘Umbilly I’. Dat is een vliegtuig dat ontworpen is door de Belg Panamarenko. De techniek daarvan is gebaseerd op vliegbewegingen van insecten. “De TU/e kocht het in 1977 voor 50.000 gulden, nu is het 600.000 euro waard.“

Een kunstwerk dat veel mensen niet zien, hangt aan het plafond van W-hoog. Architect en kunstenaar Jan van Goethem maakte voor de werktuigbouwers vijf glas-in-loodramen die een papieren speelgoedvliegtuigje afbeelden. Met de vouwen erin!

“Ook zonde zou het zijn wanneer een deel van de grafiekcollectie in vlammen opgaat. Gelukkig zijn de 800 werken verspreid over de hele campus omdat ze onderdeel zijn van de kunstuitleen“, besluit de conservator.

Leo Delescen, adjunct-directeur Publieksdiensten van het Informatie Expertise Centrum, heeft zicht op het waardevolle materiaal van de bibliotheek. Hij noemt direct twee uitzonderlijke tijdschrifttitels en de BOB-collectie, waarbij BOB voor Bibliotheek Oude Boeken staat. Deze is op de jonge TU/e niet zo groot en beslaat tien normale boekenkasten gevuld met exemplaren van voor het jaar 1900.

Veel waardevoller is de originele papieren editie van het bouwkundemaandblad ‘Wendingen’. “De enige andere plek waar je deze bladen kunt vinden is het Van Abbe museum“, zegt Delescen trots. Ze liggen tijdens dit gesprek nog in een gewone ijzeren kast in de bouwkundebibliotheek, maar daar komt op zeer korte termijn verandering in.

“Waarschijnlijk gaat deze week deze bijzondere verzameling naar de brandvrije kluis in de kelder van het Hoofdgebouw. Daar zitten ook de belangrijkste archieven en de bidboeken van de TU/e in.“ En dan gaat ook een ander bijzonder bouwkundetijdschrift ‘Acht en Opbouw’, verschenen van 1932 tot 1973, de kluis in. De brand op de TU Delft heeft bij de bibliotheek de alarmbellen wel doen rinkelen./.

De Van Marum Machine. Foto: Irene Wouters