Communicatief sterk

Onze universiteit wil excelleren in onderwijs en onderzoek. Daarom is een van onze uitgangspunten dat alle leden van onze wetenschappelijke staf hun onderwijsactiviteiten met actief state-of-the-art onderzoek of ontwerp in hun vakgebied moeten combineren, idealiter blijkend uit een promotie en een waslijst aan publicaties in internationale peer-reviewed tijdschriften. Wij noemen dat de ‘verwevenheid’ van onderwijs en onderzoek, en wij zijn op die verwevenheid terecht buitengewoon trots.

Nu wordt er in onze Onderwijsvisie gesteld dat onze opleidingen een deel van hun tijd dienen te besteden aan het competentiegebied ‘samenwerken en communiceren’. Het overgrote deel van de wetenschappelijke staf van onze universiteit, zo niet de gehele wetenschappelijke staf, is echter in het geheel niet opgeleid voor dit competentiegebied, laat staan daarop gepromoveerd of als actief onderzoeker of ontwerper actief. Onze staf is communicatief op zijn best reflective practitioner, beschikt als zodanig alleen over particuliere voortheoretische ervaringskennis, en dat lijkt haaks te staan op onze trotse uitgangspunten. De vraag dringt zich op of we wel in staat zijn op dit gebied op een academische manier onderbouwde learning outcomes te formuleren en beheersingsniveaus te toetsen.

Ik denk dat het antwoord op die vraag ‘nee’ moet zijn. Zoals iemand die wel eens fietst nog geen sportleraar is, en iemand die wel eens Engels gebruikt nog geen docent Engels, zo is iemand die wel eens communiceert en samenwerkt nog geen docent of trainer communicatieve vaardigheden.

Het lijkt mij daarom dat wij voor een keuze staan. Hetzij wij beschouwen samenwerken en communiceren als een zeer waardevolle maar gratis culturele spin-off van ons onderwijsproces en de socialisatieprocessen die daarin onvermijdelijk plaatsvinden, hetzij wij verbinden aan onze Onderwijsvisie de conclusie dat een gedeelte van onze onderwijstijd door erkende trainers communicatieve vaardigheden moet worden verzorgd. Voor mijn vakgebied, natuurkunde, gaat mijn voorkeur overigens sterk uit naar de eerste optie. Het kost al tijd genoeg om alleen al in natuurkunde echt goed te worden.

De Onderwijsvisie vraagt onze huidige wetenschappelijke staf expliciet tijd te steken in een gebied waarop zij niet werkelijk kundig is. Wij nemen daarmee mijns inziens noch de kostbare tijd van onze staf, noch die van onze studenten voldoende serieus.

Paul Bezembinder
Faculteit Technische Natuurkunde