“Ik wilde graag praktisch bezig zijn - ik dacht dat veel theorie en modelleren me minder zouden liggen. Maar toen ik eenmaal bezig was met de experimenten, kwam de interesse in de theorie en het modelleren vanzelf. Ik wilde graag precies weten wat erachter zat.”

Natuurkundestudent Arij Rijke geeft een kleine rondleiding door het laboratorium. Zijn meetopstelling bestaat uit een grote verzameling lenzen, spiegeltjes en apparatuur. Het lijkt alsof iemand ze zonder enige orde heeft vastgeschroefd. Maar schijn bedriegt. “Al die onderdelen zijn precies uitgelijnd. Als de laser aanstaat, wandelt de laserpuls er netjes doorheen. Daar aan de zijkant hangt de detectieapparatuur, die meet hoeveel licht er uit de lamp komt.”

Rijke onderzocht de eigenschappen van één enkel molecuul: indiumbromide. Die stof is te gebruiken voor de productie van efficiënte lampen. Het verbaast dan ook niet dat Philips Lighting het TU/e-onderzoek sponsort. “In de lamp zit indiumbromide. Als je die moleculen met de laserstraal naar een hoger energieniveau brengt, gaat de stof ultraviolet licht uitstralen. Dat licht vang ik op, het geeft me informatie over het molecuul.”

Philips wil graag weten waarom een indiumbromide-plasma zo efficiënt straalt. “Voor ons was de vraag fundamenteler: hoe gedraagt zo’n molecuul zich en waarom gedraagt hij zich precies zo?” Hoeveel licht komt er vanaf, en welke kleur heeft dat licht - die vragen moest Rijke beantwoorden. Hij is een flinke stap dichter bij het antwoord gekomen.

“Ik vond het een uitdaging om zo gericht met één molecuul bezig te zijn. We hebben er met verschillende detectiemethoden naar gekeken. Steeds stel je de vraag ‘wat zie ik precies’ en ‘hoe haal ik nou die informatie uit het molecuul die ik nodig heb’.”

Rijke maakte op basis van bestaande theorieën een model waarmee hij kon voorspellen hoe het spectrum van indiumbromide eruit ziet. “Dat was een lastige klus. Hoe gedetailleerder we het spectrum bekeken, hoe meer verfijningen er in de simulaties nodig waren om goede resultaten te krijgen.” Uiteindelijk lukte het hem het model nauwkeurig genoeg te krijgen. Die informatie combineerde hij met de resultaten van dagenlange metingen tot een bondig afstudeerverslag.

Rijke kreeg een promotieplek op de TU/e aangeboden, maar koos voor het bedrijfsleven. “Een moeilijke afweging, maar ik wil graag dichtbij de toepassing zitten.” Binnenkort begint hij via fysicahuis TMC bij chipmachinefabrikant ASML.

Tekst: Anouck Vrouwe
Fotomontage: Rien Meulman