spacer.png, 0 kB
Volg Cursor via Twitter Volg Cursor via Facebook Cursor RSS feed
spacer.png, 0 kB

spacer.png, 0 kB
Cursor in PDF formaatCursor als PDF
    PrintE-mail Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

    Oud-decaan en oprichter Jeu Schouten (64) neemt afscheid van Industrial Design
    China is calling…

    23 september 2010 - Het gloednieuwe gebouw van de Zhejiang University in Hangzhou staat al op hem te wachten: een enorme toren en een halfrond glazen gebouw met een basis groter dan die van de piramide van Cheops. Prof.dr.ir. Jeu Schouten, oprichter en oud-decaan van de faculteit Industrial Design, gaat er dit najaar voor vijf jaar aan de slag als ‘honorary dean’. Naar voorbeeld van de ‘ID-Living labs’ in Eindhoven gaat hij er de strategie bepalen voor een internationaal designinstituut. Schouten: “Ik heb het plaatje al in mijn hoofd zitten, nu alleen de uitvoering nog.”


    De benoeming van Schouten in Hangzhou valt binnen het zogeheten ‘Thousand-Person Program’ van de centrale regering in Beijing. Zij wil duizend internationale toponderzoekers en -strategen aantrekken als zwaargewichtadviseurs voor verschillende sectoren waarin China nadrukkelijk streeft naar vernieuwing. Schouten gaat zich in Hangzhou buigen over de gewenste onderwijs- en onderzoeksprogramma’s, over mogelijke start-ups en over samenwerkingsverbanden met industrie en kennisinstellingen. Tot die laatste behoren de TU/e, het Amerikaanse MIT en universiteiten in Japan en Singapore. Het plaatje van de faculteit heeft hij al in zijn hoofd. “Het nieuwe instituut krijgt drie clusters: als eerste onderwijs, met bachelor-, master- en PhD-opleidingen. Als tweede het cluster onderzoek, waarbij enerzijds het vakgebied wordt verkend, waar betere gereedschappen voor ontwerpers worden ontwikkeld en waar anderzijds natuurlijk ontwerpen worden gemaakt en getest. In de ‘ID-Living labs’ zullen die nieuwe ontwerpen en prototypes worden gemaakt en in nagebootste alledaagse omgevingen getest. Het derde cluster omvat het ontwikkelen van nieuwe bedrijvigheid.”

    Volgens Schouten wordt China op dit moment nog steeds gezien als een productiefabriek. “Maar op termijn is daarmee niet het meeste te verdienen. China wil daarom ook zelf gaan ontwerpen.” Vertegenwoordigers van de Zhejiang University zijn volgens hem “ontzettend geboeid” door wat Industrial Design in Eindhoven de afgelopen tien jaar heeft opgezet en de mogelijkheden voor de creatieve industrie die daaruit volgen. “Zoiets willen zij ook.” Schouten werkt graag samen met Chinese collega’s. “Ze werken hard, zijn heel slim en innovatief en durven veel. En ze kunnen zich heel goed aanpassen aan de omstandigheden.”

    De inbreng van de oud-decaan helpt China vooruit, maar Schouten benadrukt dat ook de TU/e erbij gebaat is. Hij denkt aan de uitwisseling van studenten en aan de kans om samen internationaal parallel onderzoek te doen, wat vooral in dit vakgebied van belang is. “Veel consumentenproducten worden voor de wereldmarkt gemaakt en komen dus in heel verschillende culturen terecht. Het testen van die producten in labs in verschillende settings is dus belangrijk”, aldus Schouten. “Al is de achterliggende techniek gelijk, het kan per cultuur verschillen hoe je ermee omgaat. Dat kan binnen één project leiden tot verschillende producten of diensten voor de Chinese of de Europese markt. Zo wordt er bij Industrial Design in Eindhoven en ook door collega’s in China al gewerkt aan intelligente producten en diensten waardoor ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Nu kinderen werken of op afstand wonen, kunnen ze niet voor hun ouders zorgen, zoals dat in de Chinese cultuur gebruikelijk was. Dat schuldgevoel zorgt ervoor dat ze heel wat over hebben voor goede producten die zorg op afstand kunnen vergemakkelijken.”

    Schouten betitelt zijn afscheid als decaan aan de faculteit ID, tien jaar na de oprichting, als een markant moment. “We hebben met een geweldig team gedaan wat we vooraf zeiden te gaan doen. Inmiddels heeft er een eerste onderwijsevaluatie en accreditatie plaatsgevonden. De onderzoeksvisitatie is net achter de rug. Voor mij is de cirkel nu rond.” Het opzetten van ID eind jaren negentig van de vorige eeuw vond Schouten een heel mooi project. “Het is goed dat Aarnout Brombacher het nu van me heeft overgenomen. Er is nog veel te doen. Een faculteit als deze blijft nooit stilstaan. Bouwen en vernieuwen gaat in dit vakgebied altijd door, omdat de maatschappij blijft veranderen.”

    Hij merkt op dat ID wel een “geschikter gebouw kan gebruiken dan het huidige Hoofdgebouw.” Schouten: “Onderwijs, onderzoek en ontwerp gaan bij ID samen op. We hebben hier een mix van faciliteiten voor nodig, waarbij we zowel een principeontwerp kunnen maken als prototypes kunnen bouwen. Ruimtes waar we zowel kunnen bouwen als testen. Waar de klant voor wie je ontwerpt er al bij zit als je het gaat bedenken. Onze faciliteiten in het living lab ondersteunen die manier van werken. Voor ID zou nieuwbouw beter zijn en dan eerder dan volgens de huidige planning in 2016: een gebouw dat ontworpen is om ontwerpers op te leiden.”

    Schouten heeft het altijd een uitdaging gevonden om de positie van Industrial Design aan de TU/e te verdedigen. “Er blijft discussie bestaan over het bestaansrecht van ontwerpen op academisch niveau. Eigenlijk wonderlijk dat onder ingenieurs deze discussie nog bestaat”, vindt Schouten. “Analyserende onderzoekers proberen door analyse iets te begrijpen. Ontwerpers proberen via synthese tot iets nieuws te komen. Via beide sporen kun je kennis vergaren. Traditioneel gezien hebben we analyse altijd onderzoek genoemd. We zeggen altijd dat we aan onderwijs en onderzoek doen aan de faculteit. Beter zou het zijn als we zeggen dat we aan onderwijs en kennisontwikkeling doen. Kennisontwikkeling gebeurt zowel door analyse als door synthese.”

    Tot slot vertelt Schouten wat hij zo speciaal vindt aan ID in Eindhoven: “Een mooi aspect vind ik de grote hoeveelheid technologie en wiskunde die voor de ontwerpen en de producten nodig is, maar die voor de eindgebruiker verborgen blijft. De eindgebruiker hoef je daar niet mee lastig te vallen. Neem het speciale hightech jasje voor couveusebaby’s dat is ontwikkeld in de capaciteitsgroep Designed Intelligence samen met het Máxima Medisch Centrum. De arts krijgt alle meetgegevens die hij of zij nodig heeft en de baby kan gewoon door de ouders worden vastgehouden, zonder dat er allerlei stekkertjes en draadjes los moeten worden gehaald.”

    Hij roemt ook het feit dat de medewerkers van ID, ongeacht hun achtergrond in engineering, design of social sciences, prima samenwerken en elkaar daarbij goed begrijpen en ook willen begrijpen. Ook de internationale erkenning van de faculteit doet hem goed. “Zo waren we vorig jaar voor het eerst én met veel succes bij CHI 2009 in Boston (een internationaal vooraanstaand congres over human-computer interaction, red.). Inmiddels is Industrial Design internationaal een begrip geworden als het gaat om academisch ontwerpen. De uitnodiging die ik vanuit China kreeg, zie ik als een bevestiging van het succes van onze faculteit en een mooi compliment voor alle pioniers van de eerste tien jaar.”

     

    Op vrijdag 15 oktober neemt Jeu Schouten afscheid van de TU/e. Zijn afscheidscollege met als titel ‘Design: from techno to human’, start om 16.00 uur in de Blauwe Zaal in het Auditorium. Voorafgaand hieraan is het mini-symposium ‘Design challenges’ georganiseerd, dat plaatsvindt van 10.00 tot 14.45 uur. Aanmelden hiervoor kan tot 30 september via symposiumID@tue.nl.

    Interview | Ingrid Magilsen
    Foto | Bart van Overbeeke
    Prof.dr.ir. Jeu Schouten, founder and ex-dean of the Department of Industrial Design, will take up the position of honorary dean at Zhejiang University in Hangzhou for a period of five years starting this fall. He will be concentrating on a strategy for the foundation of an international design institute modeled after Eindhoven’s ID-Living labs. Schouten’s appointment is part of the ‘Thousand-Person Program’ developed by China’s central government in Beijing. Its goal is to attract a thousand international top scientists and strategists in the function of advisors in different sectors in which China urgently aims for modernization. Schouten will thus leave the Department of Industrial Design, which he helped set up ten years ago.