Het trefwoord ’jongste hoogleraar’ levert duizenden Google hits; het is een populair onderwerp, speciaal voor pasbenoemde hoogleraren.

Wanneer is een aantredende hoogleraar jong? Het antwoord hangt af van het vakgebied; pasbenoemde hoogleraren in de bètavakken zijn jonger dan aantredende classici. Maar er zijn uitzonderingen. De jongste hooggeleerde die ik vind, is classicus. Hieronder een lijstje Nederlandse hoogleraren met het jaar van hun benoeming, vakgebied en leeftijd.

M. van Goens (1766, Grieks, 18)
J.M. Burgers (1918, natuurkunde, 23)
J.H. van Lint (1959, wiskunde, 27)
J.R. Thorbecke (1925 letteren, 27)
N.G. de Bruijn (1946, wiskunde, 28)
W.R. van Zwet (1965, wiskunde, 31).

Hoe jong is een ‘jonge hoogleraar’? Het antwoord is tijdsafhankelijk; in de tijd van Huygens was een jonge hoogleraar 18 jaar, daarna werd het 23, toen 28, 31, en nu is volgens Cursor 2 een hoogleraar van 34 nog ‘jong’.

Dat is een misselijk teken, want in de wetenschappen ligt de creativiteitspiek rond de 25 jaar. Daarna neemt de creativiteit geleidelijk af, om tegen de 50 weer op te flakkeren: de kinderen verlaten het nest en pa krijgt wat meer tijd. Daarna gaat de creativiteit langzaam naar nul.

De zoekterm ‘oudste hoogleraar’ levert maar liefst 21,4 miljoen hits. De oudste die ik aantref, is de Chinees Zheng Li, 109 jaar oud en fysicus. De oudste Nederlandse hoogleraar, de wiskundige Dirk Struik, vierde zijn honderdste verjaardag op het Mathematisch Centrum met een lezing over zijn leven. Hij werd 106.

Voor de ‘oudstbenoemde’ hoogleraren moeten we naar de Universiteit Twente. Daar werden niet zo lang geleden vier uhd’s vlak voor hun pensionering tot hoogleraar benoemd, bijna geheel buiten bezwaar van ‘s lands schatkist en buiten profijt der jonghooggeleerden bankrekening. Maar toch, sinds die dag mochten zij hun brieven ondertekenen met ‘professor dr. ’ IJdelheid …