Goed werkende bloedplaatjes zorgen voor stolsels op onze wonden. Onderzoekers van de TU/e ontwikkelen in samenwerking met wetenschappers van het UMC-Utrecht magnetische biosensoren om de kwaliteit van de bloedplaatjes te testen. Student Technische Natuurkunde Joris Goudsmits onderzoekt de validiteit van hun metingen.

Bloedplaatjes die te snel reageren, kunnen gevaarlijke klonters in onze bloedvaten veroorzaken. Reageren ze juist te langzaam, dan bloeden we door het kleinste wondje leeg. Het kan dus belangrijk zijn om te testen of de bloedplaatjes wel goed functioneren.

Een goed werkend bloedplaatje wordt geactiveerd wanneer een vaatwand beschadigd raakt. Het plaatje bevat granules, kleine bolletjes gevuld met verschillende stoffen (ADP, ATP, calcium-ionen, serotonine), die op dat moment naar de celmembraan bewegen. De granules smelten samen met de celmembraan, waardoor de stoffen vrijkomen. Ze veroorzaken een chemische kettingreactie in de buurt van de wond, met als eindresultaat de vorming van een bloedstolsel.

De reactie van een bloedplaatje op activatie zegt dus iets over zijn kwaliteit. De test hiervan kan momenteel alleen plaatsvinden in een laboratorium. De onderzoekers van de TU/e en het UMC-Utrecht denken dat dit in de toekomst eenvoudiger kan met behulp van een biosensor. Ze proberen de bloedplaatjes te markeren met magnetische deeltjes. Daarmee zijn de plaatjes zowel te traceren als te manipuleren: door aan de deeltjes te trekken, vervormen de plaatjes en worden ze al dan niet geactiveerd.

Om te onderzoeken of hun principe werkt, bekijken de onderzoekers de beweging van de granules in de bloedplaatjes. De granules worden gemarkeerd met fluorescerende moleculen, waardoor ze zijn waar te nemen onder een fluorescentiemicroscoop. In een geactiveerd bloedplaatje zou te zien moeten zijn dat de granules verdwijnen.

Goudsmits markeerde de granules en houdt zich nu bezig met die waarneming. "We weten niet precies wat we waarnemen op het moment dat de granules uit het zicht verdwijnen", legt hij uit. "Zijn de granules inderdaad gefuseerd met de membraan, of is er iets anders aan de hand? Het kan zijn dat de meetmethode zelf de granules doet knappen, bijvoorbeeld door een combinatie van de labelstof en de lichtintensiteit."

Het onderscheid probeert de student te maken door te kijken naar verschillende indicatoren, bijvoorbeeld naar het verloop van de lichtintensiteit en de tijd die het duurt voordat de granules verdwenen zijn. (EV)

Joris Goudsmits. Foto | Rien Meulman