Untitled Document
Gerard Pasmans: TU/e man in hart en nieren
Afscheid/Gerard Verhoogt
Foto/Bram Saeys
"Vuurpijlen kijken vanuit het ziekenhuisbed leek me
maar niks. Ik lag met kerstmis in het ziekenhuis, met het dringende
verzoek of ik met nieuwjaar thuis mocht zijn. Dat kon en in februari
was ik weer aan het werk." Gerard Pasmans, de scheidend directeur
bedrijfsvoering bij de faculteit Elektrotechniek, is niet alleen
een workaholic, maar ook een openhartig mens. Niet alleen over
zijn ziekte, ook in zijn werk en in de omgang met medewerkers.
Pasmans, die zijn pretoogjes behouden heeft, is een TU/e man in
hart en nieren: "Ik word echt gepikeerd als ze iets verkeerds
zeggen over de TU/e."
Op zijn kamer staan diverse kleine gadgets. Een zwarte orka,
ter herinnering aan de invoering van het financieel-administratieve
ORCA-systeem van de TU/e, een metalen asbak die medewerkers van
de Natuurkunde werkplaats voor hem draaiden toen de eerste computergestuurde
freesbank in gebruik werd genomen en een kleine kopie van het
beeld 'Turbulentie' van Margot Zanstra, dat voor de gebouwen van
de faculteit Natuurkunde staat.
Pasmans: "Fons de Waele, hoogleraar bij Natuurkunde, zag
het beeld op een tentoonstelling in Frankrijk. We wilden dat beeld,
waarvoor Zanstra de Henry Moore Prijs had gekregen, graag bij
Natuurkunde hebben. Dus kochten we de rechten en de mensen van
de Natuurkundewerkplaats hebben het in de avonduren gemaakt. Het
mocht alleen geen exacte kopie zijn, want het originele beeld
staat in Japan. Dus hebben we de bovenkant verlengd; dan is het
niet exàct hetzelfde", vertelt Pasmans, nog nagenietend.
Pasmans (1943) begon in 1960 op de TH Eindhoven als medewerker
bij de bestellingenadministratie. Hij maakte de HBS-A niet af,
maar combineerde werk en avondstudie. Daar haalde hij alle benodigde
diploma's: vijfjarige Handelsavondschool (in twee jaar), praktijkdiploma
boekhouden, MBA en staatsdiploma bedrijfsadministratie 1 en 2.
Hij begon bij de afdeling algemene wetenschappen met de onderafdeling
Wiskunde en de secties Natuurkunde en Geesteswetenschappen. In
1982 werd hij hoofd van het afdelingsbureau van Natuurkunde, dat
inmiddels een zelfstandige afdeling was. In 1986 werd hij daar
beheerder, wat voorheen een dubbelfunctie was: decaan-beheerder.
Later werd de titel directeur beheer, daarna directeur bedrijfsvoering.
Pasmans vervulde die functie ook een aantal malen ad interim bij
de faculteiten Werktuigbouwkunde (in 1990 en 1998) en bij Wiskunde
en Informatica, telkens voor anderhalf jaar. In 1998 werd Pasmans
directeur Beheer bij Elektrotechniek.
Luilekkerland
Vraag is wat je moet kunnen om een dubbelfunctie te vervullen
en te willen. Pasmans is immers bij andere faculteiten een aantal
keren benaderd als directeur bedrijfsvoering.
Pasmans: "Ik ben een echte workaholic. Ik ben ook een TU/e-man
in hart en nieren, ik word echt gepikeerd als ze iets verkeerds
zeggen over de TU/e. Dat veronderstelt dat je trots bent op de
TU/e en dat ben ik ook. Alle faculteiten staan op de kaart, kwalitatief
worden ze als volwaardige partners meegeteld in Wetenschaps- en
Onderzoeksland. En dat is een prestatie, want dat was tien jaar
geleden wel anders."
Wat heeft u daaraan bijgedragen?
"Daar kan ik geen bijdrage aan leveren, want ik ben geen
wetenschapper. Maar wetenschappers moeten wel de gelegenheid krijgen
om hun werk zo goed mogelijk te doen. Ik moet zorgen voor goede
faciliteiten, voor een goede omgeving. Ondanks de beperkte middelen
die je hebt en de wenselijkheden van de wetenschappers. Je moet
niet vergeten: tot 1970 was het hier luilekkerland, maar toen
begonnen de bezuinigingen en werden budgetten gehalveerd. Dat
heeft lang geduurd. Met een uitzondering van 1982, toen er ineens
van Hans Nijman (een van de voorgangers van Willem te Beest),
50 wetenschappers en AIO's mochten worden aangesteld. Maar pas
met de toename van de tweede- en derde geldstroom is het beter
geworden en kan er meer."
Saamhorigheid
Hoe kun je als bestuurder contact houden met de werkvloer, met
de dagelijkse gang van zaken, zeker bij een andere faculteit?
"Dat hangt van je attitude af. Medewerkers mogen me altijd
aanspreken: op mijn kamer, op de gang, maakt niet uit. Als ik
maar op tijd bij mijn volgende afspraak ben. Er zijn ook directeuren
beheer die hun functie geslaagd vinden als medewerkers een blokje
omlopen als ze hem aan zien komen. Zo ben ik dus niet, ik ben
geen boeman, ik heb een open benaderingswijze. Anders red je het
ook niet als interim directeur beheer."
Toen Pasmans interim directeur beheer werd bij de faculteit Wiskunde
en Informatica was van hogerhand beslist dat er 31 mensen weg
moesten. Hoe ga je dan te werk?
"Je probeert bij de betrokkenen op allerlei manieren een
stukje menselijkheid in te bouwen, wat gastvrijheid te geven en
dingen te faciliteren, bijvoorbeeld door het oprekken van financieringen
via een koopsompolis. Met andere woorden, je probeert een menselijk
trekje aan te brengen in een onsympathieke acticviteit. Achteraf
hoor je dan dat je daar aardig in geslaagd bent en dat zoiets
zeer gewaardeerd wordt. Je merkt dat de TU/e als organisatie nogal
onpersoonlijk is. Rond een leerstoel gaat het allemaal wel, daar
vind je nog vriendschap en saamhorigheid. Op faculteitsniveau
is dat al veel minder en op bestuurlijk vlak is er nauwelijks
saamhorigheid. Maar dat is inherent aan een professionele organisatie
en een veel fluctuerende bevolking. Zeker in een hoogconjunctuur,
dan gaan velen naar het bedrijfsleven."
Ongewis
Daarmee komt het gesprek op zijn naderende afscheid, eind februari.
Pasmans: "Ik kreeg eind '99 de mededeling dat ik slokdarmkanker
had. Ik heb als bestuurslid bij de faculteit Elektrotechniek een
contract tot 2002, daarna wilde ik kijken hoe ik me voelde en
waar ik nog zin in had. Aanvankelijk leek de tumor te groot om
te opereren, maar na een kijkoperatie durfden ze dat toch aan.
Ik lag met kerstmis in het ziekenhuis en vroeg of ik met nieuwjaar
thuis kon zijn. Vuurpijlen kijken vanuit het ziekenhuisbed leek
me maar niks. Er is een stuk van mijn slokdarm en mijn maag weggehaald,
een tumor van acht centimeter. Maar in februari vorig jaar ben
ik weer begonnen."
Hij vervolgt: "Dr. Repelaar van het DIAC zei: 'Je hebt een
heel slecht lot uit de kanker-loterij getrokken, ongeveer tien
procent van de mensen met slokdarmkanker leeft na vijf jaar nog.'
Dus dacht ik: 'Nu is het wel welletjes, nu ga ik leuke dingen
doen'."
Hoe ziet dat eruit?
"Veel reizen, veel op vakantie. In mei bijvoorbeeld gaan
mijn vrouw en ik naar onze dochter, schoonzoon en kleinkind in
Amerika. Andere dingen zijn het opvoeren van het theaterbezoek.
Zo zijn we vorig weekend naar de voorstelling Nabuccov van Verdi
in Ahoy geweest. En ik ga eindelijk eens een kookcursus volgen.
Verder ben ik een wijnliefhebber, ik zit ook in de wijncommissie
die de wijn uitzoekt voor het kerstpakket en dat blijf ik lekker
doen. Maar het leven is natuurlijk erg ongewis geworden."
Kunt u daarmee omgaan?
"Ik geloof in Psycho-Neurotische Immunisatie. Kanker zit
in je genen en wordt manifest door eet- en leefgewoontes en negatieve
stress. Als je verkeerd leeft in combinatie met negatieve stress,
laat het immuunsysteem het afweten en kan kanker zich ontwikkelen.
Mijn devies is: leef redelijk gezond en voorkom negatieve stress.
Maar ik denk dat er soms perioden waren met negatieve stress.
Die werden veroorzaakt door vervelende dingen die direct of indirect
te maken hadden met het werk. Als ik een paar jaar geleden wat
alerter was geweest, was het misschien wel een beetje anders gegaan
met mijn gezondheid. Maar ja, dat is allemaal speculatief!"
Vindt u het niet vervelend om erover te praten?
"Nee, ik ga ervan uit dat ik weer gezond ben. De tumor is
uit mijn lijf en ik krijg ook geen chemo of bestraling. Je kunt
ook allerlei negatieve scenario's schrijven, maar dan krijg je
alleen maar negatieve stress. En ik ben van nature een optimist."
Zegt hij met glimmende oogjes./.
|