De nieuwste mobieltjes, kopieerapparaten of medische systemen worden allang niet meer op één locatie ontworpen en gemaakt, maar door teams verspreid over de hele wereld - zogenaamde ‘virtuele teams’. Dit brengt vaak grote problemen met zich mee. Niet alleen de afstand in kilometers, maar ook de cultuurverschillen, taalproblemen en een wij/zij gevoel kunnen voor een gebrek aan onderling vertrouwen zorgen.

Met alle gevolgen van dien, blijkt uit het onderzoek dat Jacobs en Van Moll deden bij achttien hightech bedrijven. Veel van die bedrijven kampen met ernstige productfouten. Ondanks een grondige planning en strakke procedures voldoen veel nieuwe producten helemaal niet aan de kwaliteitsnormen. Zestig procent van de productfouten die de Eindhovense onderzoekers analyseerden bleken door de gebrekkige samenwerking van virtuele teams te komen. Zij ontdekten daarnaast dat de helft van deze productfouten voorkomen kan worden.

De schade door de gebreken kan in de vele miljoenen lopen. Maar hoe groot de schade precies is, is nagenoeg onbekend. Dit doordat geen enkel bedrijf hiermee naar buiten treedt. De twee Eindhovense onderzoekers mochten dan ook alleen onder strikte geheimhouding hun onderzoek doen bij de achttien bedrijven. Het feit dat ze allebei door hun ruime werkervaring een uitgebreid netwerk hebben - Jacobs werkt bij chipsproducent NXP (het voormalige Philips Semiconductors, red.) en Van Moll bij softwarehuis Sioux Embedded Systems -  kwam hierbij goed van pas.

In hun proefschrift geven de twee onderzoekers suggesties voor virtuele teams om vermijdbare fouten in de toekomst te voorkomen. Wat Jacobs betreft is de kous hiermee niet af. Hij wil nog een stuk verder gaan. “Wil je de uitkomsten echt bruikbaar maken, dan moet je de virtuele afstand kunnen meten”, vertelt Jacobs. Hij wil een manier ontwikkelen om effecten zoals cultuur- en taalverschil en afstand om te zetten in een ‘virtuele afstandsindicator’. “Als je dat hebt, dan kun je het risico inschatten dat er iets fout loopt”, aldus de NXP’er. Een plan voor dit onderzoek is in de maak.

De 57-jarige Jacobs had al langer de wens om te promoveren, maar, zoals hij het zelf zegt: “Het sneeuwde onder door het carrière maken.” In 2001 begon hij dan toch aan het schrijven van een onderzoeksvoorstel, maar al gauw werd het teveel om in zijn eentje uit te voeren. De omvang beperken wilde hij niet, want dan zou het aan meerwaarde ernstig inboeten, vertelt Jacobs. Hij vroeg daarom Van Moll, met wie hij al jaren bij Philips samenwerkte op het gebied van testen van software voor zeer complexe producten. Ze deden hun onderzoek naast hun fulltime banen.