Goed nieuws voor tafelvoetbalfanaten: een balletje trappen kan binnenkort ook zonder menselijke tegenpartij. Onderzoekers van de Eindhovense faculteit Werktuigbouwkunde leggen momenteel de laatste hand aan een tafel die deels computergestuurd is. Twee motortjes aan de onderkant van de tafel zorgen voor de draai- en trekbewegingen van de staven met de voetbalpoppetjes. Een camera boven de tafel registreert de locatie van de bal met een snelheid van honderdtwintig beeldjes per seconde, zodat de computergestuurde poppetjes in theorie twee keer zo snel kunnen reageren als de door mensenhanden aangestuurde tegenpartij.

Dat wordt dus steevast verliezen van de computer? Student Rob Janssen grijnst breed. “Dat is wel de bedoeling, ja. Het leukste zou het zijn als we verschillende moeilijkheidsgraden kunnen inbouwen, maar zover zijn we nog niet.”

Janssen studeert in mei af aan het beeldverwerkingsysteem dat nodig is om de bal te volgen en de poppetjes correct te laten reageren. Dat bleek nog niet zo simpel: de camera filmt in zwart-wit en de lijnen op het veld zijn net zo wit als de bal. Erger nog, de middenstip en de penaltystippen zien er van bovenaf exact hetzelfde uit. “We wilden de bal niet rood maken, omdat de tafel aan alle eisen van een toernooitafel moest voldoen”, zegt Janssen.

De markeringen op het veld zijn echter onbeweeglijk, wat het mogelijk maakt deze als het ware weg te filteren uit het beeld. Hetzelfde geldt voor de staven waaraan de poppetjes zitten. “Het grootste euvel waren de gele poppetjes”, zegt Janssen. “Omdat ze dezelfde lichtintensiteit hebben als de bal, kan de computer ze er moeilijk van onderscheiden. Voor de zwarte poppetjes geldt dat niet.”

Juist de gele poppetjes worden daarom aangestuurd door de computer. Daardoor is continu exact bekend waar de poppetjes zich bevinden en onder welke hoek ze staan. Op grond van die gegevens rekent de computer uit welk beeld de camera zou moeten waarnemen. Zo kan ook dit beeld, net als de lijnen, uit het totaalplaatje worden gefilterd. Alleen de witte bal blijft over als het te volgen element.

Veel programmeerwerk dus, maar niet alleen. Juist de combinatie met de hardware en de regeltechniek maakt het project volgens Janssen meer dan de moeite waard. “Beeldverwerkingstechnologie is een relatief nieuw onderzoeksgebied in Eindhoven. De tafelvoetbalkast functioneert als een mooi onderzoeksobject.”

Begin mei moet het systeem werken. Daarna gaat de werktuigbouwkundige als promovendus verder bij het Robocup Tech United robotvoetbalteam, om onderzoek te doen naar strategie en tactiek. “De geautomatiseerde voetbaltafel zou hierbij heel goed als een kleinschalige testomgeving kunnen dienen.”

Tekst: Enith Vlooswijk
Fotomontage: Rien Meulman