Industrial Design-promovendus Lucero begon zijn onderzoek naar ‘augmented reality’ (technologie waarmee je beelden die zijn geprojecteerd op alledaagse voorwerpen, zoals een tafel, kunt manipuleren) op afwijkende wijze. “Meestal ligt bij onderzoek naar ‘augmented reality’ de nadruk op technologie en pas daarna op specifieke taken en mensen die zouden kunnen profiteren van die technologie, zoals medici of architecten”, vertelt Lucero, die als onderzoeker bij Nokia in Finland werkt. “Ik wilde het anders doen door eerst met mensen te praten, in dit geval ontwerpers, en zien hoe ze werken en vervolgens hoe technologie hen kan helpen met een specifieke taak als het maken van moodboards.”

Een moodboard wordt door ontwerpers gebruikt omdat woorden vaak onvoldoende een gevoel of een sfeer kunnen uitdrukken binnen een ontwerpteam of in gesprek met een opdrachtgever. “Jouw rood kan verschillen van dat van mij”, vertelt Lucero. Bovendien kan een moodboard associaties oproepen en nieuwe ideeën geven.


Studenten Industrial Design maken een moodboard op papier, met een laptop en met een prototype van elektronisch papier.

Het maken van een moodboard op de traditionele manier -tijdschriften en boeken doorbladeren, plaatjes uitzoeken, een compositie maken en op papier plakken- is echter zeer tijdrovend. “Aan de andere kant kan het proces van het bladeren en even ergens anders zijn dan achter je computer ook inspiratie geven.” Lucero bekeek hoe het maken van een moodboard technologisch ondersteund kan worden middels ‘augmented reality’, maar dan op een manier die weergeeft hoe ontwerpers willen werken.

Onderdeel van het onderzoek is dat ontwerpers verschillende manieren om een moodboard te maken evalueerden: met papier, schaar en lijm, met een laptop en met een ‘augmented reality’-prototype, electronic paper genoemd. Ontwerpers konden daarmee met hun handen afbeeldingen manipuleren door een reflectiekaart op een horizontaal bord te gebruiken waarop de afbeeldingen werden geprojecteerd. Het was geen verrassing dat het elektronische papier de voorkeur had bij de ontwerpers die meededen. Echter, bij het apparaat moest ook gedeeltelijk een muis en toetsenbord worden gebruikt, en dat was lastiger. ‘Een toetsenbord en een muis verpesten de illusie dat je met je handen werkt’, omschreef een van hen.

Lucero interviewde zowel Nederlandse als Finse ontwerpers in hun werkomgeving. “Ik stelde me daarbij op als een leerling aan wie zij uitlegden hoe ze werkten.” Ook nodigde hij andere ontwerpers uit in een labomgeving, die hij ‘dialogue labs’ noemt, om de ontwerpers in slechts twee uur tijd een eigen werkomgeving van de toekomst te laten ontwerpen. Daarbij konden ontwerpers ook het lab zelf evalueren. Lucero: “Dit lab was samengesteld volgens eerdere bevindingen over de verschillende activiteiten die ontwerpers uitvoeren tijdens het begin van het ontwerpproces, zoals bladeren door afbeeldingen en verbinden, uitbouwen en presenteren van moodboards.”


Het dialogue lab in Finland, zo opgezet dat het op een echte ontwerpstudio lijkt.

De ontwerpers kwamen met vele ideeën om hun werkomgeving te verbeteren, zoals een groot ‘knip- en-plak’-bord waarmee een ontwerpteam gelijktijdig kan werken en overzicht heeft over het proces. Of een moodboard op het plafond presenteren, terwijl jij op de grond ligt. “Het ‘naar de sterren kijken’ geeft je een ontspannen en andere manier van kijken”, legt Lucero uit.


Afsluitende discussie met een schaalmodel van de ontwerpstudio in Playmobil.

Tijdens het laatste deel van het onderzoek maakte en testte Lucero een prototype van een ‘funky coffee table’ en een ‘funky wall’. Op de tafel kunnen ontwerpers door afbeeldingen bladeren door met hun handen over de tafel te bewegen. “Met een draaiende beweging kun je door de afbeeldingen bladeren, maar je kunt ook afbeeldingen op virtuele lagen boven de tafel stapelen en tussen lagen wisselen door je hand omhoog of omlaag te bewegen”, legt Lucero uit.


Funky coffee table tool. Je kunt door digitale afbeeldingen bladeren door met je handen over de tafel te bewegen.

“Zowel de funky coffee table als de speciale wand werden positief geëvalueerd”, vertelt Lucero. Het speciale van de funky wall is dat zowel spraak als gebaren worden opgenomen tijdens de presentatie van een moodboard en in betekenisvolle delen worden bewaard. Als een opdrachtgever of een klant wil terugkijken naar de presentatie, kunnen zij gewoon naar het deel van het moodboard dat hen aansprak en zien wat over dat deel werd gezegd. “Op die manier is het meer dan de lineaire structuur die een gewone PowerPoint presentatie heeft”, oordeelt Lucero.


De funky wall.

De promovendus vindt het een waardevolle ervaring om gebruikers een rol te geven in het ontwerpproces. “Weinig tijd of geld zijn onvoldoende reden om gebruikers buiten je ontwerp te laten. Ik begrijp dat onder normale omstandigheden je geen vier jaar de tijd hebt zoals ik had om gebruikers een centrale plaats te geven tijdens het ontwerpproces. Maar naar gebruikers luisteren in het begin van het ontwerpproces tot aan het maken van een prototype, geeft je waardevolle inzichten”, concludeert Lucero./.