15 april 2010 -
In elke wiskundige schuilt een dichter. Gelukkig komt die meestal niet naar buiten. Wiskundigen en dichters hebben wel iets gemeen; ze proberen allebei een idee mooi, duidelijk en compact vorm te geven. Toch zijn er maar weinig dichtende wiskundigen. Mij schieten Rudy Kousbroek, Gerrit Krol en Omar Khayyam te binnen. De Nederlanders zijn, in beide ‘disciplines’, minder bekend geworden dan de man uit Perzië.
Khayyam komt voor in de gedichtenbundel ‘A Thing of Beauty’ - Krol en Kousbroek niet; kan ook niet, want er staan geen Nederlandse dichters in.
De titel van de bundel is ontleend aan een gedicht van John Keats. Het wordt gevolgd door nog een vers van Keats: ‘Ode aan een Griekse vaas’. De vaas wordt dreigend toegesproken met ‘Thou still unravished bride’. Gaat hij haar straks te lijf, is er sprake van een keramisch ‘ius primae noctis’? Ik zei al eens dat ik geen liefhebber ben van de eindeloze Engelse verzen.
Het is een wonderlijk boek, ‘A Thing of Beauty’. De gedichten zijn chronologisch geordend, beginnend met Psalm 25, en dan via Homerus, Ovidius, een Chinees, Omar Khayyam en wat Fransen naar eindeloze Engelsen; vervolgens, na teveel Goethe, naar modernere tijden met Dylan Thomas en Paul Celan. Het laatste vers is in het Afrikaans: ‘Die kind is nie dood nie’. De originelen staan op de linker bladzijden, de vertalingen op de rechter.
Het is een boeiende verzameling, met naar mijn mening één groot bezwaar: de meeste gedichten zijn niet zo dicht mogelijk bij het origineel vertaald, maar op rijm vertaald - met een lelijk woord: ‘hertaald’, of eigenlijk herdicht. Ik ben daar tegen: ik wil weten wat de dichter zelf heeft gezegd en niet wat de hertaler er -op rijm- van heeft gebakken. Dat gaat zover dat vanwege het ritme ‘een bij’ door ‘een vogel’ wordt hertaald. Bij gedichten in het Frans, Duits of Engels kan ik de vertaling wel missen. Van Spaans en Italiaans begrijp ik dikwijls genoeg om te zien dat de hertaler zijn eigen woorden belangrijker vindt dan die van de dichter. Psalm 25 is niet op rijm, Homerus en Vergilius zijn, ook in vertaling, in hexameters. De Chinese vertalingen rijmen niet - de originelen waarschijnlijk ook niet.
Boeiend boek, en geen geld: vijftien euro.
Cursor als PDF
