spacer.png, 0 kB
Volg Cursor via Twitter Volg Cursor via Facebook Cursor RSS feed
spacer.png, 0 kB

spacer.png, 0 kB
Cursor in PDF formaatCursor als PDF
    PrintE-mail Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

    Duitse en Belgische studenten aan de TU/e
    Een frietje met wát?

    11 november 2010 - Studeren in een ander land -ook al is het je buurland- is geen kwestie van je spullen pakken en even ‘overhoppen’. Duitsers en Belgen hebben met allerlei regelingen te maken - in hun thuisland en in Nederland. Het aantal zogenoemde ‘grensstudenten’ aan de TU/e ligt nog niet enorm hoog, maar daar komt verandering in, als het aan verschillende faculteiten ligt.


    Ze willen graag in het buitenland studeren, maar niet te ver weg gaan. De opleiding die ze willen volgen bestaat niet in hun thuisland. Ze zijn uitgeloot voor een studie in België of Duitsland. Ze hebben Nederlandse familie. Studenten uit onze buurlanden steken vanwege uiteenlopende redenen kortere of langere tijd de grens over.

    De vader van Belg Senne Cavens (17) heeft een Nederlandse vriendin, van wie de zoon zich oriënteerde op een studie in Nederland. Dit was aanleiding voor de Belgische student om ook eens aan de andere kant van de grens te kijken na het behalen van zijn diploma voor het technologisch secundair onderwijs. Zijn vader was bovendien voorstander van het werken in groepsverband aan de Nederlandse universiteiten en meende dat zijn zoon door de omgang met Nederlanders wat assertiever kon worden.

    Cavens begon in september aan de bacheloropleiding van de faculteit Electrical Engineering. Eén van de eerste dingen die hem hier opviel, is de mate van zelfstandigheid. “Ik kreeg te laat bericht dat ik mijn laptop kon ophalen. In België wordt dan iets voor je geregeld, hier moest ik het zelf uitzoeken. Dat was even wennen, maar ik vind het nu één van de pluspunten. Je leert ervan.”

    Cavens heeft niet het idee dat hij anders wordt behandeld door zijn Nederlandse medestudenten. “Ik heb één keer meegemaakt dat iemand in licht dronken toestand Belgenmoppen ging tappen, maar daar trek ik me weinig van aan. Het voordeel is dat ze je onthouden en herkennen, omdat je uit een ander land komt.” Cavens merkt dat hij een voorsprong heeft met lineaire algebra matrices, maar enige achterstand op het gebied van limieten met meerdere variabelen. Soms loopt hij tegen taalproblemen aan. “Wat wij de Wet van Kirchoff noemen, kennen ze hier als de knooppuntenwet. En toen ik hoorde ‘een frietje met’ vroeg ik me af ‘een frietje met wát?’.”

    De Vlaming ondervond weinig problemen bij het inschrijven. “De post in België is soms traag, waardoor ik bepaalde informatie te laat ontving. Er waren wat problemen met mijn cijferlijst, maar dat heb ik met het Onderwijs- en Studenten Service Centrum opgelost.” De Belg heeft nauwelijks contact gezocht met het International Relations Office aan de TU/e, omdat hij van mening is dat dat meer voor ‘echte’ buitenlanders is.

    Verder had Cavens moeite om een mobiele telefoon te kopen, omdat hij een rekeningnummer moest hebben. In België heeft hij recht op studiefinanciering. Hij stuitte daarbij op conflicterende regels tussen de landen (België heeft als regel dat studenten die op kamers gaan zich daar moeten inschrijven, terwijl studenten in Nederland maar op één adres ingeschreven mogen staan), maar ook dat was na wat telefoontjes in orde.

    Een stuk moeilijker was het voor de Belg Ralph Stassen (29), die in januari 2009 als schakelstudent bij Electrical Engineering begon. In België had hij een baan en hij wilde gebruikmaken van loopbaanonderbreking - een Belgische financiële regeling. In Nederland zou hij wel eens in aanmerking kunnen komen voor collegegeldkrediet - een regeling voor Europese studenten die geen recht hebben op studiefinanciering. Ralph heeft inmiddels stapels aan paperassen van allerhande organisaties die hij benaderde om alles uit te pluizen. Hij liep tegen een hoop bureaucratie aan, waarbij het niet hielp dat België zowel federale als regionale overheden heeft. “Je moet van aanpakken weten”, relativeert hij.

    Stassen ging in Nederland studeren, omdat hij in België minder gemakkelijk kon instromen in de master. Hij voelt zich al aardig thuis. “Nederlanders zijn in het algemeen erg sociaal. In werkcolleges word je gedwongen om goed samen te werken. Docenten zijn toegankelijk. Ik merkte wel dat ik anders moest plannen. In België heb je alleen op het eind van het jaar tentamens, hier het hele jaar.”
    Een kamer vinden in Eindhoven, was lastig voor hem. “In België stap je gewoon naar een huisbaas toe. Hier moet je jezelf verkopen op een kijkavond voor een ‘crappy’ studentenkamer.”

    Aan de TU/e studeren momenteel 59 studenten met de Belgische nationaliteit (zie ook de tabel op de rechterpagina). Vanuit de universiteit wordt er niet heel actief vanuit het buurland geworven. Wel heeft de faculteit Electrical Engineering eind oktober een overeenkomst met de Universiteit Hasselt gesloten. Het doel daarvan is studenten soepel te laten instromen in de TU/e-master Electrical Engineering. In Eindhoven is daartoe een curriculum ontwikkeld. De Universiteit Hasselt heeft wel een bacheloropleiding in de elektrotechniek, maar geen aansluitende masteropleiding. In 2006 hebben de faculteiten Wiskunde & Informatica, Technische Natuurkunde en Scheikundige Technologie een vergelijkbare overeenkomst met de Universiteit Hasselt gesloten. Nu kunnen de Belgische studenten met hun bacheloropleiding fysica ook instromen bij EE.
    De twee universiteiten spreken in de overeenkomst de intentie uit deze samenwerking uit te breiden door uitwisselingen van studenten te bevorderen en hun opleidingen te promoten. Volgens studieadviseur dr.ir. Jan Vleeshouwers van Electrical Engineering heeft een ‘handvol’ studenten inmiddels interesse getoond. “Alles is meegenomen.”

    De faculteit Industrial Engineering & Innovation Sciences (IE&IS) richt zich juist op Duitse studenten, in de regio Noordrijn-Westfalen. Volgens directeur bedrijfsvoering drs.ing. Jos Hermus liggen daar kansen voor de nabije toekomst. “We zien dat veel Duitse studenten tegen het quotum aanlopen dat ze bij bepaalde studies hanteren. In Duitsland zijn ze voor een groot deel overgegaan op het bachelor-mastersysteem en ik verwacht dat de doorstroom naar andere universiteiten daardoor gemakkelijker wordt. Waarschijnlijk zijn er in de toekomst meer Duitse afgestudeerde bachelorstudenten die niet allemaal bij de Duitse masteropleidingen terechtkunnen. Zij moeten dus verder kijken en we hopen dat ze dit ook richting Eindhoven en de TU/e doen.”

    Hermus ziet bovendien als voordeel dat sommige opleidingen van IE&IS die op het snijvlak van techniek en de sociale wetenschappen zitten niet in Duitsland worden aangeboden.

    Andere faculteiten hebben de wens uitgesproken om TU/e-breed op de werving van Duitse studenten in te zetten. Zo zullen IE&IS en waarschijnlijk ook andere faculteiten zich begin 2011 op een masterbeurs in Duitsland presenteren. STU (International Office) ondersteunt ze hierbij. De universiteit en de masteropleidingen presenteren zich bovendien op enkele internationale onderwijsportals. Momenteel studeren 32 studenten met de Duitse nationaliteit aan de TU/e.

    Uit een rapport van Maastricht University, waar relatief veel Duitsers studeren, blijkt dat de integratie in Nederland niet altijd even vlotjes verloopt, zo is te lezen in een artikel in Trouw van 23 juli 2010. Over en weer zouden er vooroordelen zijn. De oosterburen worden gezien als strebers en van de Nederlandse studenten wordt gedacht dat ze ‘liever lui dan moe’ zijn.

    Het zou niet eerlijk zijn een parallel te trekken met de Duitsers die hier studeren - dat zijn er stukken minder dan in Maastricht en andere steden in de grensstreek. Toch noemt ook Sebastiaan Wolzak, derdejaars student Industrial Design, de negen-tot-vijfmentaliteit van Nederlandse studenten als opvallend verschil. Wolzak (23) studeert sinds augustus 2008 aan de TU/e. Hij is geboren en getogen in Duitsland, maar heeft Nederlandse ouders. “Ik merk dat Duitse studenten in het algemeen zelfstandiger en gemotiveerder zijn. Nederlandse studenten zijn op hun beurt beter in Engels. Hier is de verhouding tussen studenten en docenten losser; in Duitsland ben je meer een nummer.” Een ander opvallend verschil is volgens Wolzak dat ‘je in Duitsland bij mensen weet waar je aan toe bent’. “Als ze een pesthumeur hebben, merk je dat. Ik heb het idee dat Nederlanders dat maskeren.” De Duitse student heeft iets meer contact met buitenlandse dan met Nederlandse studenten. “Ik zit tussen twee werelden in. Ik houd mezelf ook een beetje zwevende.”

    Hij vond het niet gemakkelijk om alles geregeld te krijgen. “Je loopt tegen een massieve wand aan.” Hij heeft tientallen keren met STU gebeld, onder meer om te informeren hoe hij een bankrekening kon openen. Volgens STU is het niet duidelijk wat er bij deze student mis is gegaan en zouden studenten juist tevreden zijn over deze dienstverlening. Er gingen ook heel wat telefoontjes naar DUO IB-groep. Wolzak had moeite een betaalbare kamer te vinden. “In Duitsland betaal je vierhonderd euro voor een kamer van zestig vierkante meter. Hier krijg je voor datzelfde geld dertig vierkante meter.”

    Aan studente Sissy Böttcher (24) blijven ze vragen of ze hier kuilen komt graven. Ze kan er wel om lachen. Ze volgt sinds dit collegejaar de master Business Information Systems aan de faculteit IE&IS. Ze wilde naar het buitenland, maar niet té ver weg. Een vriend van haar studeerde ook in Nederland, zo kwam ze op het idee. De aanmelding verliep voor Sissy verrassend soepel. Ze moest aantonen dat haar Engels goed genoeg was. Ze had haar bachelor nog niet compleet afgerond, maar een brief van een Duitse docent die ervoor instond dat ze dat wel zou halen, was voldoende. Ze vergaarde de meeste informatie via de Deutscher Akademischer Austausch Dienst, de instelling die Duitsers informeert over studeren in het buitenland. Sissy vindt het lastig dat hier al zo snel tentamens zijn. “Ik ben tentamens aan het eind van het jaar gewend. Ik ontwikkel me in de loop van het jaar, dit is eigenlijk te vroeg voor me.” Ze vindt het niet moeilijk om zich aan te passen. “Ik moest alleen wennen aan de eetgewoontes. En mijn moeder waarschuwde me van tevoren: “Don’t keep up with drinking. Dutchmen drink a lot!”


    De feiten

    • Belgische of Duitse studenten met middelbare school-diploma’s met wis- en natuurkunde (analoog aan het N+T pakket in Nederland) worden rechtstreeks toegelaten aan de TU/e.

    • STU, en dan met name het International Relations Office, beoordeelt de diploma’s. Buitenlandse studenten krijgen in de regel hulp bij het zoeken naar een kamer. Volgens STU komt die vraag niet vaak van Belgische en Duitse studenten, omdat zij geregeld heen en weer reizen. Verder helpt STU bij het openen van een bankrekening en verwijzen de medewerkers de studenten naar de juiste instellingen.

    • Volgens een woordvoerster van de DUO IB-groep kunnen studenten uit het buitenland zich aanmelden via Studielink of via de instelling zelf.

    • In de regel hebben Duitse en Belgische studenten geen recht op een studiefinanciering of op een OV-jaarkaart. Als ze tenminste vijf jaar in Nederland wonen, hier minimaal 32 uur werken, een Nederlandse vader of moeder hebben die in Nederland werkt of een partner hebben die in Nederland werkt, kunnen ze toch in aanmerking komen. Hebben ze geen recht op studiefinanciering, dan kunnen ze collegegeldkrediet aanvragen. Dat is een lening ter hoogte van het collegegeld. Deze regels gelden voor de meeste Europese studenten.

    • Belgische en Duitse studenten betalen het wettelijke collegegeld (1.672 euro, in plaats van een hoger collegegeld) als ze onder meer aan de wooneis voldoen. Dat wil zeggen dat ze in Nederland, België, Luxemburg of één van de Duitse Bondsstaten Noordrijn-Westfalen, Nedersaksen of Bremen wonen.

     

    De cijfers

    Studenten met de Duitse nationaliteit ingeschreven bij het Nederlandse hoger onderwijs

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    2010

    12.034

    13.993

    16.495

    19.180

    20.864

    (nog niet bekend)

    Waarvan aan de TU/e

    17

    15

    19

    21

    23

    32

    Studenten met de Belgische nationaliteit ingeschreven bij het Nederlandse hoger onderwijs

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    2010

    2.216

    2.156

    2.182

    2.165

    2.182

    (nog niet bekend)

    Waarvan aan de TU/e

    63

    51

    46

    41

    38

    59

    Bron | DUO IB-groep en STU/International Relations Office

    Grensstudenten | Judith van Gaal
    Illustratie | Jeannette Bos
    Studying abroad -even in your neighboring country- is more than just packing up and crossing over. Germans and Belgians are confronted with all kinds of rules and regulations, in their home country as well as in the Netherlands. The number of so-called ‘border students’ at TU/e is not very high yet, but as far as some departments are concerned, that’s about to change. German and Belgian border students talk about the problems they face.