Van Santen, voormalig rector magnificus van de TU/e van 2001 tot en met 2005 en winnaar van de Spinozaprijs in 1997, ziet in de nabije toekomst nog geen tekort aan fossiele brandstoffen ontstaan. De verwachte piek in de aardolieproductie wordt door verbeterde winningstechnieken al decennia vooruitgeschoven en bovendien kan de enorme voorraad kolen volgens hem op termijn ook worden omgezet in olie. Hij ziet in de klimaatverandering door de toename van kooldioxide in de atmosfeer op dit moment dan ook de grootste uitdaging.  

Volgens Van Santen komt bij het opwekken van energie in alle gevallen kooldioxide vrij, zelfs bij zogenaamde ‘duurzame’ bronnen zoals biomassa. De productie van de kunstmest die wordt gebruikt voor biomassa levert namelijk veel kooldioxide op. Ook wees Van Santen erop dat bij de productie van zonnecellen en het bouwen van kerncentrales zoveel kooloxide vrijkomt dat deze energiebronnen onmogelijk klimaatneutraal genoemd kunnen worden.  

Bij de vereiste overgang naar duurzame energiebronnen is vooral de opslag en het transport nog een probleem, stelde de hoogleraar Katalyse. Opslag van duurzame energie in de vorm van elektriciteit of waterstof is beduidend minder efficiënt dan in de fossiele koolwaterstoffen. Van Santen ziet voor zijn vakgebied dan ook een uitdaging om duurzaam opgewekte energie vast te leggen met behulp van stikstof en kooldioxide uit de atmosfeer. Na transport zou de energie weer teruggeconverteerd moeten worden naar elektriciteit of waterstof. 

Van Santen is de 33e ontvanger van de Holst Memorial Lecture Award en pas de tweede uit de rangen van de organiserende partijen Philips en TU/e. Alleen de legendarische natuurkundige en NatLab-directeur Hendrik Casimir ging hem op dat vlak voor, in 1981.  

De veel onderscheiden Van Santen maakt ook graag zijn visie op de belangrijke technologische uitdagingen kenbaar aan een groter publiek. In 2006 publiceerde hij samen met prof.ir. Djan Khoe, hoogleraar Elektro-optische communicatie, het boek ‘Zelfdenkende pillen en andere technologie die ons leven zal veranderen’, waarin 25 prominente wetenschappers hun mening geven over de toekomstige ontwikkelingen in hun vakgebied en de impact hiervan op de maatschappij. (TJ)