|
"Een brug slaan tussen techniek en
design. Dat is wat we willen met de Dag van het Ontwerp",
stelt Han le Blanc. "Het begon met het idee om allerlei
groepen van vormgevers, architecten, kunstenaars en wetenschappers
bij elkaar te krijgen en om ze te laten discussiëren over
de toekomst van design en technologie."
Le Blanc is één van de initiatiefnemers van de
dag en coördinator van het Vormgeversoverleg Eindhoven,
een netwerk en platform voor ontwerpers en vormgevers. Het Vormgeversoverleg
organiseert tevens activiteiten zoals lezingen, excursies, projecten,
presentaties en workshops. In die functie merkte hij dat het
belangrijk is dat ontwerpers elkaar ontmoeten. "Bij het
Vormgeversoverleg zijn we een platform voor grafisch ontwerpers
en multimedia ontwerpers, maar ook voor bijvoorbeeld productontwikkelaars,
stadsontwikkelaars en timmermannen. Die mensen hebben elkaar
allemaal iets te vertellen. Vaak werken ze ook al samen aan dezelfde
producten."
Maatwerk
Ook Walter van Hulst tracht middels een voorbeeld duidelijk te
maken waarin de kracht van de Dag van het Ontwerp ligt. Van Hulst:
"In de jaren zestig maakte Philips van die teakkastjes waarin
een draaitafel was gemonteerd, omdat mensen geen knoppen willen
zien maar alleen geluid willen horen. Dat speelt nu weer. Onlangs
heeft Philips met meubelbedrijf Leolux soundmeubels gemaakt waarbij
alle elektronica in de meubels zit weggestopt. De individuele
meubelmaker heeft daar dus niet direct mee te maken, maar als
hij geïnteresseerd is in de toekomst van zijn vak dan krijgt
hij door zo'n Dag van het Ontwerp wel ideeën."
Volgens de initiatiefnemers is de relatie tussen design en technologie
sterk aan het veranderen. Waar vroeger een product naar de ontwerpafdeling
werd gebracht zodat die er een kastje omheen kon bouwen, wordt
de designer tegenwoordig steeds meer vanaf het prille begin bij
de ontwikkeling van het product betrokken.
Maar er komt volgens Le Blanc nog meer bij kijken: "Tijdens
ontwerpprocessen werk je met multidisciplinaire teams. Het ontwerp
is niet een soort marketingschilletje achteraf. Designmanagement
is een aparte tak van wetenschap geworden. De hoge eisen die
worden gesteld aan de technologie, het milieu en de uitstraling
moeten bij elkaar komen in één product. Daarnaast
zijn de markten steeds bewegelijker en is er niet meer één
consument, maar is elke consument een afnemer op zich. Het wordt
bijna maatwerk."
Filter
Een vraag die steeds vaker wordt gesteld, is of alle technologische
ontwikkelingen wel wenselijk zijn. Met andere woorden: betekent
technologische vooruitgang ook altijd menselijke vooruitgang.
Een groep van ontwerpers en trendwatchers heeft het beantwoorden
van deze vragen tot wetenschap verheven en hierover wordt op
de Dag van het Ontwerp uitgebreid gesproken. Le Blanc: "De
dag wordt niet alleen een lofzang op de techniek. Dat technologie
per definitie voor een betere wereld zorgt, is niet waar. Technologisch
gezien is ontzettend veel mogelijk, maar niet alles wat mogelijk
is is ook maatschappelijk wenselijk. Je hebt daarom een soort
van filter nodig en dat zijn de trendwatchers en scenarioschrijvers.
Hoe breng je die oneindige functionaliteit bedienbaar voor het
voetlicht? Je kunt UMTS en GPS wel in één telefoontje
persen, maar als de gebruiksaanwijzing tien boekdelen beslaat,
schieten we daar niks mee op. Je moet zaken op een zinnige manier
integreren en relateren aan zaken waar mensen echt iets aan hebben.
Ook moeten we oppassen dat er niet een soort maatschappelijke
versuffing ontstaat, doordat iedereen in zijn stoeltje zit en
met één klik de luxaflex dichtdoet, de TV inschakelt
of de pc op het werk aanzet. Dat soort nieuwe suffigheid is een
soort comfort waarbij je alleen maar in slaap valt; een narcotische
situatie. Dat utopische beeld van de technologie moet tegengas
krijgen." Humanware
Een bedrijf als Philips stelt zich volgens Van Hulst al langer
deze vragen. "Philips zegt: we moeten van hardware en software
naar humanware. Daarbij moet je niet alleen kijken naar technologische
en economische ontwikkelingen, maar ook naar sociale en psychologische
veranderingen. Om dat te doen moet je trendwatchers, antropologen
en psychologen inschakelen.
Humanware betekent niet meer allemaal knopjes en lichtjes toevoegen
zoals in de jaren tachtig, want mensen worden gek van de handleidingen
die daarvoor nodig zijn. Ik kocht een Nokia Communicator, maar
kreeg het ding niet ingesteld. Ik ben redelijk bekend met techniek,
ik kan lezen en toch lukte het me niet. Dan word je gek. Ouderen
zeggen vaak dat ze niet met techniek overweg kunnen, maar er
zijn ook hele groepen jongeren die het niet hardop durven te
zeggen, terwijl ze vaak genoeg de videorecorder naar buiten willen
flikkeren. Philips kwam erachter dat het zo niet meer kan. Het
moet van binnen slimmer en van buiten moet het makkelijker te
bedienen zijn."
Kruispunt
Dat de Dag van het Ontwerp plaatsvindt in de stad van Philips,
het Natlab, de TU/e en de Design Academy Eindhoven is niet vreemd.
In de regio is veel hightech- en maakindustrie en op ontwerp
gericht onderwijs. Het is op dat gebied zeker één
van de sterkste regio's van Nederland. Toch valt er volgens Van
Hulst nog wel wat te winnen: "We willen laten zien dat er
op het gebied van design veel is in Eindhoven. Het is alleen
versnipperd. Philips Design is echt een eigen wereldje. De Design
Academy levert wel ontwerpers, maar velen van hen gaan naar Rotterdam
en Amsterdam. Wij zeggen: maak van Eindhoven een design region,
want daar passen technische jongens in, maar ook de creatieven.
Vroeger was het zo in Eindhoven: wij zijn hier technisch bezig
en die creatieven, dat is een beetje raar volk. Ook op de universiteit
kwam je die vooroordelen veel tegen. TEMA- en Bouwkundestudenten
werden een beetje beschouwd als socio's. En dat terwijl de techneuten
en ontwerpers elkaar nodig hebben. Met de Dag van het Ontwerp
willen wij op het kruispunt zitten, waar die partijen bij elkaar
komen."
Groeimodel
Van Hulst en Le Blanc zijn tevreden over hoe de Dag van het
Ontwerp zich de afgelopen drie jaar heeft ontwikkeld. Van Hulst:
"De Dag van het Ontwerp is een groeimodel. Twee keer is
het heel aardig gelopen, ondanks dat het moeilijke groepen zijn
om bij elkaar te brengen. Een positieve uitstraling naar de regio
heeft het zeker gehad, als je ziet wie er nu meewerken. Philips
Design en het Natlab doen mee, dat heeft een paar jaar gekost.
Er is ook een duidelijke groei in het programma. We zijn dit
jaar internationaler geörienteerd."
Op de dag worden zo'n vierhonderd mensen verwacht, al is dat
voor Le Blanc geen graadmeter. Voor hem ligt het accent op wie
er komen en hoe het programma inhoudelijk in elkaar steekt: "Het
is niet alleen maar een borreltje drinken en lol maken. Het moet
duidelijk meer zijn dan een beurs en het mag niet verwateren
in een suffe wetenschappelijke forumdag. Het moet actiever zijn.
De gewone Eindhovenaar heeft op dit moment nog niet zo veel aan
de dag, maar dat wordt wellicht in de toekomst anders. Dan kunnen
we toe naar twee dagen, waarvan één voor het grote
publiek."
De Dag van het Ontwerp wordt dinsdag 14 november voor de derde
keer gehouden. Het ochtendprogramma begint om 9.00 uur in de
Witte Dame en eindigt om 12.00 uur. Vanaf 12.00 uur gaat het
programma verder op de TU/e met een lunch in het Auditorium.
Kaarten zijn te bestellen à f150. Voor studenten zijn
kaarten voor f50 te verkrijgen bij Studium Generale of aan de
balie van de Design Academy Eindhoven. Meer informatie is te
vinden op pagina:
www.dagvhontwerp.nl./.
|
Bill Buxton; Silicon Valley Goeroe
Eén van de belangrijkste sprekers op de Dag van
het Ontwerp is Bill Buxton. Deze goeroe op het gebied van mens-computer
interactie houdt een seminar met de titel 'When the computer
is
everywhere'.
 Hij zal spreken over de sociale
en culturele aspecten van de alom aanwezige computer.
De Amerikaanse onderzoeker en ontwerper toont in zijn werk een
duidelijke interesse in het gebruik van technologie bij design,
film en muziek. Buxton begon zijn loopbaan in de muziek en behaalde
een bachelor of music degree aan de Queen's University. Daarna
gaf hij les en studeerde twee jaar aan het Institute of Sonology
in Utrecht. Na een studie computerwetenschappen in computermuziek
aan de Universiteit van Toronto bleef hij als docent aan de faculteit
verbonden. Het ontwerpen en gebruiken van computerprogramma's
bij muziek bracht hem op het terrein waarop hij nog steeds actief
is: mens-computer interactie.
Belangrijk voor het wetenschappelijk onderzoek van Buxton is
de nauwe relatie die hij heeft met de industrie en de toegepaste
kennis. Hij is in zijn loopbaan adviseur geweest bij meerdere
technologische bedrijven en heeft een lange geschiedenis als
adviserendonderzoekswetenschapper bij Xerox PARC./.
Overzicht cursussen en workshops
De Dag van het Ontwerp gaat dit jaar over design en smart
technology. Iedereen kent de verhalen over de slimme koelkast
die aan de supermarkt doorgeeft dat de melk op is. Er zijn al
telefoons op de markt met WAP-protocols, auto's met cruisecontrol
en skikleding met een detector. En voor mensen die niet van dieren
houden maar wel een hond willen, is er sinds kort een Japanse
robothond.
Maar wat betekent smart technology nu voor onze toekomst? Hoe
ziet onze wereld er over twintig jaar uit? Hoe ver zijn we al?
Wat verandert er voor ontwerpers en zitten we eigenlijk wel te
wachten op 'slimme' producten? Tijdens een aantal workshops en
seminars wordt getracht antwoord te geven op dit soort vragen.
Interactieve workshops
Tracking and Tracing (door TNO)
Huidige en te verwachten technologieën op het gebied van
intelligente tags, zoals badges, chipcards, codes en andere informatiedragers.
Brainstormen over nieuwe toepassingen voor supermarkt, museum
of transportonderneming.
Design & Smart Technology (door Design Academy Eindhoven)
Damian O'Sullivan verzorgt een workshop rond smart technology.
Design Methodology (door
Stan Ackermans Instituut en Design Academy Eindhoven)
Inzicht in de nieuwste methoden en technieken om systematisch
ontwerp-alternatieven te genereren, appels met peren te vergelijken
en toch te kiezen. In de vorm van actieve oefeningen en interactieve
presentaties van studenten.
Designing the Home Experience (door Philips Design en Philips Research)
Philips Research heeft met Nederlandse gezinnen onderzoek verricht
naar de belangrijkste eigenschappen van het 'thuis' gevoel. Denk
mee over slimme applicaties en user interface concepten.
Design Management (door
European Design Centre)
Het EDC coördineert een internationaal project rond Design
Management. Deelnemers gaan aan de slag met een internet-gebaseerde
tool om Design Management uit te dragen via praktijkervaringen
en ondersteuning te bieden bij het implementeren van Design Management.
De onzin van smart technology (BNo-debat)
John Thackara en Willem de Ridder nemen stelling tegenover elkaar.
Genodigden (Gert Staal, René Eller en Eugene Bay) geven
reacties. Het publiek stemt.
Eindhoven Design Region (voertaal Engels)
Oscar Peña (Philips Design Milaan): Smart Design &
de Design Academy Eindhoven
Wat betekenen ontwikkelingen op het gebied van smart technology
voor de opleiding tot vormgever aan de Design Academy Eindhoven?
Johnny Lippinkhof
(Philips Design): Smart Homes
Het al zo vaak aangekondige Smart Home komt er nu toch echt aan.
En is waarschijnlijk nog smarter dan wij denken.
Kenniswijk regio Eindhoven
De regio Eindhoven-Helmond is de locatie voor het landelijk proefproject
Kenniswijk. Een gebied met 50.000 consumenten wordt voorzien
van hoogwaardige ICT-infrastructuur en interactieve diensten
om Nederland een koppositie te geven op dit gebied.
Seminar Design Visions (voertaal Engels)
Bill Buxton: When the Computer is Everywhere
Bill Buxton, interface-ontwerper en -onderzoeker, gaat uit van
een toekomst met intelligente omgevingen. Plaats, schaal en vorm
van technologie worden bepaald door de beoogde functies. In theorie
een duidelijke opgave, in praktijk een ware uitdaging voor ontwerpers.
Egbert Jan Sol (Ericsson, Stockholm): Tomorrow's
Communication
Egbert Jan Sol is technologie-strateeg bij Ericsson in Zweden.
Hij geeft inzicht in de ontwikkelingen op het gebied van telecommunicatie.
Yrjö Sotamaa (University of Art and Design,
Helsinki): Future Home
Future Home is in 1996 ontstaan als een multidisciplinair onderzoeksproject
gericht op het toekomstige wonen, leven en werken. Een breed
consortium op het gebied van planning, ontwikkeling en inrichting
van stedelijke gebieden brengt de opgedane kennis in de praktijk./.
|
