/Voorpagina /Nieuws /Mensen /Achtergrond /Academie /Onderzoek /Opinie /Reportage /Bestuur /Cultuur /Studentenleven /Ruis /Harmpje /Colofon

/Vacatures /Mensa /Oude cursors /pdf formaat /Faculteits Berichten /Zoeken /TUE

jaargang 42, 14 oktober 1999 Nieuws

’Telematic dreaming’ heet de installatie van Paul Sermon die in het hoofdgebouw al menig toeschouwer aangenaam heeft verrast. Bezoekers kunnen contact maken met een virtuele vrouw, die in een speciaal gebouwde kamer op haar eigen wijze reageert op bezoekers. Trappende bewegingen zijn even goed mogelijk als strelen of handje schudden. Het hangt ervan af hoe u zich gedraagt. ’Telematic dreaming’ is met ‘I/eye’ van Bill Spinhoven en ‘Leaves’ van Arthur Elsenaar onderdeel van ‘I/eye’, een (mini)tentoonstelling van interactieve kunst. Op drie plaatsen tussen het auditorium en de kantine van Werktuigbouwkunde zijn de opstellingen van Studium Generale nog tot 22 oktober te zien. Foto: Bram Saeys /.

Grootste WKO-installatie van Nederland op TUE campus Op de campus van de TUE wordt de grootste centrale Warmte- en Koude Opslag installatie (WKO) van Nederland gebouwd. Het betreft een systeem waarop alle gebouwen van de TUE aangesloten worden. De installatie ontrekt grondwater aan een watervoerende zandlaag en pompt later het opgewarmde koelwater weer terug in de bodem. Dit warme water kan later gebruikt worden voor verwarming van gebouwen. Vooralsnog wordt voor de koeling van gebouwen en procesinstallaties op grote schaal gebruik gemaakt van kwalitatief goed grondwater. Dit grondwater wordt opgepompt, gebruikt als koelwater, en vervolgens geloosd op het oppervlaktewater in de rivier de Dommel. De infrastructuur van dit bronwatersysteem is inmiddels zeer verouderd en grotendeels aan vervanging toe. Bovendien is het provinciale grondwaterbeleid er op gericht om het laagwaardig gebruik van grondwater zoveel mogelijk te beperken. Daarnaast wil de TUE het gebruik van grondwater zoveel mogelijk te verminderen. Er zullen twee distributiesystemen aangelegd worden. Het ene distributiesysteem levert koelwater van 8 graden. Het andere levert warm verwarmingswater met een temperatuur van 15 graden. De WKO installatie biedt de mogelijkheid gedurende het gehele jaar gelijktijdig zowel koude als warmte af te nemen. Verwacht wordt dat er ongeveer drieduizend kubieke meter grondwater per uur zal worden rondgepompt. Hiervoor zullen dertig warme bronnen en dertig koude bronnen nodig zijn. Deze bronnen worden in clusters van telkens tien bronnen verdeeld over de hele campus. De voorbereidingen voor de bouw van de WKO installatie starten nog dit jaar, de daadwerkelijke aanleg begint eind 2000. Omstreeks 2003 zouden alle gebouwen aangesloten moeten zijn. Wat het project gaat kosten is niet bekend. /.

OV-kaart voor studenten na het jaar 2002 Het kabinet heeft besloten op korte termijn gesprekken te voeren met de bedrijven in het openbaar vervoer over een mogelijk nieuw collectief contract voor het vervoer van studenten vanaf het jaar 2003. Daarvoor is hetzelfde budget beschikbaar als nu het geval is. Er zijn diverse mogelijkheden: de week-weekendkaart, maar ook een kortingskaart in combinatie met geld teruggave. De prijs-kwaliteitverhouding van de week-weekendkaart en daarmee ook de meerwaarde die aan studenten kan worden geboden bepaalt in hoge mate tot welke reisvoorziening voor de periode na 2003 wordt besloten. Het huidige contract voor de ov-kaart loopt 31 december 2002 af. In het Regeerakkoord is aangekondigd dat het kabinet een notitie zal maken met opties voor een vervoersvoorziening na 2002. Bij het definitieve besluit zal het mogelijk zijn om de meerwaarde van een collectief contract af te wegen tegen het eventueel teruggeven van geld. /.

90.000 studenten lenen geld Ongeveer 90.000 studenten met studiefinanciering in het beroeps- en hoger onderwijs hebben een lening. Dit staat in een brief van minister Loek Hermans van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen in het rapport ‘De leenmotieven van studenten bij banken’ van Research voor Beleid. De Tweede Kamer had om een onderzoek gevraagd naar de leenmotieven en het leengedrag van studenten bij banken. De kredietfaciliteiten die banken aan studenten bieden zijn: het ‘rood’ staan (maximaal 2000 gulden per maand) en het studentenkrediet (max. 12.000 gulden). Het studentenkrediet wordt opgenomen voor grote uitgaven of voor de vakantie of een stage in het buitenland. Ook wordt een krediet gebruikt om andere leningen af te lossen. Het aflosgedrag van studenten uit het hoger onderwijs wijkt volgens de banken niet af van de gewone particulieren (ongeveer 5 procent). Bij studenten uit het beroepsonderwijs gaat het aflossen van de schuld soms moeilijker. Studenten die lenen bij de IB-Groep doen dat voornamelijk voor structurele uitgaven zoals studiekosten en levensonderhoud. Sommige studenten lenen bij de bank, omdat ze denken dat bij de IB-Groep niet geleend kan worden. Daarnaast zijn er studenten die niet op de hoogte zijn van de voorwaarden. Studenten denken dat de rente bij de IB-Groep ongeveer 10 procent is, terwijl dat in werkelijkheid 4,89 procent is. Ook vinden studenten dat het maximale leenbedrag te laag is. Sommige studenten willen in een keer een groot bedrag lenen en dat is bij de IB-Groep niet mogelijk. Opmerkelijk is dat studenten de lening van de IB-Groep niet als alternatief zien voor het maandelijks ‘rood’ staan. Het ‘rood’ staan wordt namelijk niet als lening ervaren door de studenten. /.

Overleg vakantie- en ADVdagen Het College van Bestuur en de vakorganisaties zijn in onderhandeling om de huidige regeling voor de vakantiedagen te veranderen. Het blijkt dat het aantal vrije dagen erg groot is en dat medewerkers ze nauwelijks op kunnen maken of ze opschuiven. “De TUE loopt een risico van circa 25 miljoen gulden, hebben we berekend”, vertelt drs.ing. Jos Hermus, hoofd van P&O. “In de toekomst gaan we over naar een privaat-rechtelijke CAO en dan gelden de regels van het Burgerlijk Wetboek. Dat kan betekenen dat vakantiedagen bij ontslag of pensionering uitbetaald moeten worden.”/. /.

Nobelprijs voor twee Nederlanders De Nederlandse natuurkundigen Gerard ‘t Hooft en Martinus Veldtman hebben de Nobelprijs voor Natuurkunde gewonnen. Het tweetal krijgt de prijs voor hun gezamelijke bijdragen op het gebied van quantummechanica. Veltman en ‘t Hooft ontwierpen in ’71 een wiskundig standaardmodel om fundamentele krachten op het kleinste niveau te beschrijven. Nu bijna dertig jaar later is dit werk nog altijd de belangrijkste theorie voor het berekenen van fundamentele krachten. Hun werk heeft onderzoekers een goed werkende ‘theoretische machine’ gegeven die gebruikt kan worden om, ondermeer, de eigenschappen van nieuwe deeltjes te voorspellen. De prijs, waar een bedrag van 1,8 miljoen gulden aan verbonden is, wordt op 10 december uitgereikt. ‘t Hooft is leraar theoretische natuurkunde aan de Universiteit van Utrecht. Veltman is eveneens verbonden geweest aan deze universiteit. Tot zijn pensionering werkte Veltman aan de universiteit van Michigan. FT-hal heet Matrix De FT-hal heeft een nieuwe naam: Matrix (afkorting MA). Tot 1 september volgend jaar worden beide namen nog gebruikt. In navolging van de naam Cascade voldoet Matrix aan de nieuwe richtlijnen voor de naamgeving van gebouwen. Afkortingen zijn niet toegestaan als eigennaam. De naam van een gebouw koppelen aan die van de gebruiker is niet wenselijk. Zo is de oude naam van de hal Fysische Technologie te veel gericht op de faculteit die er gebruik van maakte. Als het gebouw nu een andere functie krijgt, hoeft de naam niet gewijzigd te worden De verbouwing van de oude FT-hal is inmiddels afgerond en de faculteit Scheikunde en het Universitair Technologisch Instituut Eindhoven hebben er hun intrek in genomen. Van de onderwijszalen kunnen verschillende faculteiten gebruik maken. /.

Eerste tentamens nieuw vak Werk-tuigbouwkunde Eerstejaars Werktuigbouwkunde hebben de eerste tentamens van het nieuwe vak ‘inleiding in de Werktuigbouwkunde’ net achter de rug. Het resultaat is bemoedigend, laat decaan prof. dr. ir. Jeu Schouten weten, die het nieuwe vak bedacht waarin praktijkvoorbeelden centraal staan. De cijfers liggen gemiddeld hoger dan bij andere vakken. “Een inleiding in wat Werktuigbouwkunde precies is, was er nog niet”, zo legt decaan Jeu Schouten de noodzaak van de door hem geschreven lesstof voor eerstejaars uit. In negen weken tijd krijgen eerstejaars inzicht in wat Werktuigbouw-kunde is en wat het doel van de andere basisvakken in het opleidingsprogramma hierbij is. Schouten werkt met veel praktijkvoorbeelden. Zo wordt de constructie van het Mercedes A-model (Baby Benz) uit de doeken gedaan. Deze wagen is 20 centimeter hoger dan de andere autotypes in deze klasse. Er is veel publiciteit rond de auto geweest, omdat deze de zogenoemde Elandtest niet doorstond. Bij deze test mag een auto niet omslaan bij het nemen van scherpe bochten. De Baby Benz deed dat in eerste instantie wel. Andere onderwerpen die met kleurensheets en videomateriaal worden ontleed, zijn onder meer een snelvuurkanon en een röntgenscanner. “Mensen in de zaal hebben wel eens het idee dat ze nooit alles kunnen snappen, omdat er een oneindig aantal producten bestaat waar Werktuigbouwkun de iets mee te maken heeft. Bij dit vak leren studenten de om systematisch naar dingen te kijken. Als ze op deze manier vijf apparaten hebben geanalyseerd, lukt dat ook met de zesde en zevende”, denkt de decaan. Schouten hoopt dat studenten door het nieuwe vak meer met open ogen en oren rondlopen. “Je kunt je bij bijna alles wat je ziet afvragen hoe het werkt in de praktijk. Ik heb derdejaars studenten een keer gevraagd hoe het klikmechanisme van een pen precies werkt. Niemand kon me het juiste antwoord vertellen.” Na het lesprogramma van negen weken moeten studenten weten hoe je de werking en opbouw van constructies moet analyseren, hoe de energiestroom er doorheen gaat, wat voor functies erin zitten en wat de rol is van andere vakken die ze in het eerste jaar tegen-komen. /.

Bijeenkomst over universitair auteursrecht Je ziet het meer en meer: onderzoekers verkopen hun auteursrecht om maar in een befaamd tijdschrift te mogen publiceren. Willen universiteiten dan onderzoeken van hun eigen medewerkers gebruiken, dan moet dit in geldelijke afspraak met de uitgever. Onder meer daardoor komen de kerntaken ‘onderzoek en onderwijs’ steeds meer in de knel. Het IWI, de landelijke Stuurgroep Innovatie Wetenschappelijke Informatievoorziening, houdt hierover op 1 november een informatiebijeenkomst. Wetenschappelijke uitgeverijen geven steeds meer en duurdere tijdschriften uit. Universiteitsbiblio-theken kampen echter met geldgebrek. Ze zien zich gedwongen het aantal abonnementen te verminderen. Ook de Centrale Bibliotheek van de TUE schrapte onlangs 250 titels vanwege geldgebrek. Zo ontstaat een rare situatie: universiteiten betalen de salarissen van onderzoekers en bieden hen de benodigde faciliteiten, maar kunnen de onderzoeksresultaten niet nalezen in hun bibliotheken. De universiteiten besloten hun krachten te bundelen en nu ligt er een plan, opgesteld door de Open Universiteit Nederland in opdracht van het IWI. De kern van het plan is dat universiteiten de publicaties van hun eigen medewerkers gratis moeten kunnen gebruiken, met name in digitale vorm. Met de medewerker moet overeen gekomen worden dat de instelling een gratis gebruiksrecht krijgt ten behoeve van onderzoek en onderwijs. Op de informatiebijeen-komst, 1 november in de Jaarbeurs te Utrecht, zal ondermeer gesproken worden door wetenschappers en uitgevers. Voor verdere informatie surf je naar: www.surf.nl/bijeenkomsten.htm of mail je naar: iwi@surf.nl. /.

ISO-norm bamboe positief ontvangen Het hout-comité van de ISO (International Standard Organisation) heeft positief gereageerd op de voorstellen van de INBAR, het internationale netwerk voor bamboe. Sinds 1998 is dr.ir. Jules Janssen van de capaciteitsgroep Constructief Ontwerpen van de faculteit Bouwkunde, bezig geweest met het schrijven van deze voorstellen. Eind deze week vertrekt Janssen naar de Filippijnen voor een vergadering met vertegenwoordigers van de normalisatie-instituten van twintig landen waar bamboe groeit. De voorstellen betreffen twee concepten: een over het doen van proeven in laboratoria, de ander over een model voor nationale bouwverordeningen. De omzet van bamboe varieert jaarlijks tussen de 10 en 15 miljard dollar, maar kent nog steeds geen internationale standaardnorm. /.

Tegenvallende belangstelling open dag SAI Nieuwe brochures, nieuwe T-shirts en een nieuwe directeur. Het Stan Ackermans Instituut was er klaar voor. Vorige week donderdag vond in het auditorium de open dag van de ontwerpersopleidingen plaats. De opkomst viel echter wat tegen. Waar normaal zo’n 80 à 100 belangstellenden verwacht worden, bleef de teller nu steken op 70 geïnteresseerden. Volgens managing director dr.ir. Marloes van Lierop had dit onder meer te maken met een verlate verzending van de uitnodigingen. Van Lierop: “De mensen die er waren kwamen over als zeer serieuze kandidaten.” Overigens is een van de ontwerpersopleidingen, Computational Mechanics, tijdelijk stopgezet. Volgens Van Lierop heeft dit te maken met enerzijds de geringe belangstelling voor de opleiding en anderzijds is de faculteit Werktuigbouwkunde niet in staat gebleken voor deze opleiding een behoorlijk opleidingsmanagement op poten te zetten. Donderdag stak ook de nieuwe directeur, ir.drs. P.D. van der Koogh, zijn ‘maidenspeech’ af. Van der Koogh volgt prof.dr. Jack van Lint op en is nog tot mei volgend jaar werkzaam bij TNO Wegtransportmiddelen in Delft. Bij het SAI is hij officieel twee dagen per week te vinden. Van der Koogh wees zijn toehoorders erop dat de markt steeds meer vraagt om afgestudeerden met ontwerpervaring. “De markt is tegenwoordig vraaggestuurd. De consument bepaalt het aanbod. Producten hebben een steeds kortere looptijd en producenten moeten steeds feller de concurrentie met elkaar aangaan. Dat vraagt om technici die snel een probleem kunnen doorgronden en er een oplossing voor kunnen bedenken.” Tevens benadrukte Van der Koogh het feit dat afgestudeerde SAI’ers ook de titel Master of Technological Design mogen voeren. /.

Programmeerwedstrijd Wereldwijd worden van september tot en met december voorrondes gehouden voor de ‘ACM International Collegiate Programming Contest’, ook op de TUE. Op zaterdag 23 oktober is er van 11.00 tot 16.00 uur een programmeerwedstrijd in HG 8.61. Dit is een voorronde ter selectie van TUE teams die mee mogen doen aan de ‘NW European Regional Programming Contest’ in Den Bosch op 13 en 14 november. Daar worden finalisten geselecteerd voor de wereldfinale in 2000. Deze wordt gehouden in Orlando, Florida, in de week van 15 tot 19 maart 2000. De wereldfinale van dit jaar was afgelopen april aan de TUE. Een team mag uit drie TUE-studenten bestaan. Er mag ook een AIO bij zitten als deze maar niet langer dan drie jaar in opleiding is. Inschrijven kan bij de Wiskunde en Informatica Studievereniging GEWIS, HG 8.79. Voor meer informatie:http://acm.baylor.edu/acmicpc/ IPO zoekt vrijwilligers Het IPO, center for User-System Interaction, is op zoek naar vrijwilligers die mee willen werken aan een onderzoek naar bediening van computers door middel van spraak. Een belangrijke vraag waar IPO zich mee bezig houdt, is of spraakgestuurde bediening van pc’s een verbetering is ten opzichte van het bedienen met muis en toetsenbord. Er wordt gedacht aan aio’s en postdocs met een gemiddelde ervaring in het gebruik van pc’s. Zij testen de gebruiksvriendelijkheid van twee verschillende spraaksystemen gedurende tweeënhalve dag. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Liesbeth Verhelst via 5220. /.