|
Untitled Document
Ondernemers in de nieuwe economie: tussen startup
en shakeout
De nieuwe economie heeft de TU/e-campus
in alle hevigheid bereikt. Door de al aanwezige bedrijvigheid
in het Eutechpark en vestiging van Twinning in Eindhoven, heeft
de TU/e-campus zich het afgelopen jaar ontwikkeld tot een verzamelplaats
voor bedrijven die besmet zijn met het e-virus. Cursor portretteert
twee exponenten van de nieuwe economie. Mpresence.com is een 'startup'
die de wap-markt wil veroveren. Online muziekwinkel Urmusic was
in de race om een Carp Cool Company 2000 te worden, maar is nu
de eerste 'Dotcomfailure' van het Eindhovense Twinning Center.
Dotcoms/Gertjan Harberink
Foto's/Bram Saeys
Mpresence.com is klaar voor de mobiele toekomst
Zo flashy als de website is, zo sober is de inrichting
van het kantoor van Mpresence.com.
Houten bureaus met een groen tafelblad die bij Philips al een
heel leven achter de rug hebben staan tegen de muur. Op de grond,
ingeklemd tussen een bureau en een kast staat een computer die
het kapitaal van Mpresence.com bevat. Op de machine worden talloze
wapsites gehost en draait een programma waarmee klanten zonder
enige technische kennis online hun eigen wapsite kunnen bouwen.
 De groene Philipsbureaus worden
nog niet overvloedig gebruikt. Mpresence is een netwerkbedrijf
waarvan de werknemers over het land verspreid hun werk doen en
af en toe aanschuiven voor een vergadering. Zo woont en werkt
het hoofd ontwikkeling in Zwolle en werkt ook CEO (Algemeen directeur)Frans
Franken vanuit een vakantiehuisje aan een recreatieplas bij Arnhem.
Mpresence bestaat nog niet zo lang. Het bedrijf is voortgekomen
uit 3I Communication
dat sinds vier jaar in het Multimediapaviljoen gevestigd is.
3I staat voor Intelligent, Interactive Internet en is opgericht
met het idee dat vooral de techniek áchter het internet
een interessante markt is.
Dochter Mpresence levert een service waarmee zonder IT-kennis
professionele mobiele internetsites kunnen worden gebouwd. Oprichter
en voormalig TU/e-student Guus van Knippenbergh raakte enthousiast
over de nieuwe mogelijkheden van mobiel internet en technieken
als wap. "We zagen leuke mogelijkheden met mobiel internet
en zijn binnen 3i gaan werken aan een editor voor wapsites. In
eerste instantie was het bedoeld om binnen 3I te gebruiken, maar
het commerciële potentieel van de editor werd snel duidelijk.
Van Knippenbergh realiseerde zich dat binnen het technisch gerichte
3I geen ruimte was voor het vermarkten van de editor. "We
besloten tot het oprichten van Mpresence. Ik investeerde kapitaal
van 3I en ging op zoek naar geschikte mensen. Frans kende ik nog
van Werktuigbouwkunde." Lang hoefde hij niet aan te dringen.
Franken: "Ik heb er mijn baan voor opgezegd."
Java
Wie Java geïnstalleerd heeft op zijn machine en toegang heeft
tot internet kan al een professionele site voor een wap-telefoon
bouwen zonder enige kennis van het ingewikkelde WML (Wireless
Markup Language), zeg maar het HTML van wap. Een wapsite bouwen
met de editor is kinderlijk eenvoudig. Mpresence levert niet alleen
een editor, maar host de sites ook. Alle Mpresence sites krijgen
het voorvoegsel Mgo.to. De site van Cursor zou bijvoorbeeld Mgo.to/cursor
heten. Inmiddels heeft het bedrijf zo'n tweeduizend sites op de
server. Dat is niet zo'n probleem, want in tegenstelling tot reguliere
html-pagina's is een wap-pagina piepklein.
Wanneer CTO (Technisch directeur) Van Knippenbergh en CEO Franken
hun editor demonstreren, weten ze bijna geen woorden te vinden
om hun enthousiasme duidelijk te maken. "Het werkt verslavend",
zegt Van Knippenbergh terwijl hij met toetsenbord en muis in de
weer is. "Als je eenmaal begonnen bent, wil je niet meer
stoppen." Met de editor van Mpresence kunnen aan een wapsite
bepaalde handigheidjes gekoppeld worden. Zo is het mogelijk om
email te versturen vanaf de wapsites. Franken demonstreert op
zijn wap-telefoon hoe handig dat is. Hij haalt op zijn telefoon
de internetpagina van Mobile & Wireless binnen, een toonaangevende
beurs waarvoor Mpresence de wap-site gemaakt heeft. Via zijn mobiele
telefoon schrijft hij de redacteur van dit artikel in per email.
Humor
Een van de populairste sites is Mgo.to/humor. Het betreft, de
naam zegt het al, een site die drijft op een uitgebreide grappencollectie.
Via de wapsite kun je grappen selecteren voor elke gelegenheid
en voor elk onderwerp. Bovendien valt er iedere dag een grap te
lezen die je vervolgens kunt mailen of sms-en naar iemand anders.
Het zijn dit soort initiatieven die de naam van Mpresence wereldwijd
moeten verspreiden.
Het Braziliaanse restaurant Carioca in Eindhoven behoorde tot
één van de eerste tien klanten van Mpresence. Op
de site van Carioca staat bijvoorbeeld prijsinformatie. In de
toekomst kun je, als je zin hebt in Braziliaans, ook via de Mgo.to/carioca
site reserveren. Na de Braziliaan volgden bedrijven als Libertel,
voor wie Mpresence het EK-voetbal via wap publiceerde. Voor de
prestigieuze Mobile & Wireless-beurs maakten ze de site, net
als voor Sail 2000, ConneXie, Dynamic Airlines, D-reizen en Nuon.
Dat soort klanten is leuk en tevens broodnodig om de huur te betalen,
maar Van Knippenbergh en Franken leggen de lat hoger. Op den duur
is het de bedoeling de editor, of een 'customized editor' in licentie
te geven aan bedrijven. VNU, eigenaar van de Gouden Gids, heeft
ook interesse getoond, zeggen Van Knippenbergh en Franken. En
natuurlijk volgen ze het invoeren van wap-initiatieven op de universiteit
van Twente en de Katholieke Universiteit Tilburg ook met veel
interesse.
Op termijn hopen ze overgenomen te worden door een 'grote jongen'
die de door Mpresence opgebouwde know how in één
keer inlijft. Van Knippenbergh: "Natuurlijk kan een bedrijf
als Philips of Ericsson makkelijk dertig programmeurs in een kamertje
zetten om ze na een maand weer naar buiten te laten komen met
een editor zoals die van ons. Behalve de technische voorsprong
hebben wij veel feedback van klanten. De kennis die wij opgedaan
hebben door het contact met onze klanten is maar moeilijk te evenaren."
Teleurstelling
Wie minder vertrouwen had in Mpresence was het Twinning
Center. Het jonge bedrijf kreeg geen bedrijfsruimte en ondersteuning.
Twinning had bedenkingen bij de haalbaarheid van de plannen. Een
teleurstelling, beaamt Van Knippenbergh die een deel van het kapitaal
van 'zijn' 3I investeerde in Mpresence. Maar niet getreurd. De
onderhandelingen met investeerders zijn gaande. En hoewel ze nog
geen winst maken, zoals het hoort in e-land, verwachten ze dat
die winst er wel degelijk komt.
En als wap geen succes wordt, zoals sommige critici beweren. Zonder
op de details in te gaan wil Van Knippenbergh wel kwijt dat dat
geen probleem is. "De pagina's worden in een bepaald bestandsformaat
op onze server opgeslagen en geconverteerd naar wap. Mocht Imode,
het Japanse wap, naar Europa gehaald worden, dan kunnen we daar
zonder problemen naar overschakelen." Hoewel wap misschien
nog even stand houdt, is het de vraag of datzelfde geldt voor
mobiel internet. Dat is een vraag die bij Mpresence niet gesteld
hoeft te worden. Van Knippenbergh: "Mobile internet mislukt
niet. Het is de toekomst. Mobile internet lijkt telecom maar heeft
de kleur en de geur van internet. Over vier jaar is alles mogelijk
op dat gebied. En wij zijn klaar voor de toekomst." /.
URmusic.com: opgedraaid en uitgeperst
Het is stil in de winkel. De koffie uit een plastic bekertje geurt
prettig. Overal hangen en staan gitaren, versterkers, en muziekinstrumenten.
De winkel, 'Music Player', is het enige wat de Eindhovense ondernemer
Joep Egmond nog heeft sinds de stekker uit het familiebedrijf
Musica Music Center getrokken werd, omdat zijn e-commerce project
URmusic mislukte.
Grootvader was violist. Het winkeltje in Valkenswaard waar
hij violen verkocht aan zijn studenten was de basis voor een bloeiend
muziekimperium dat drie generaties stand hield. Grootvader dreef
zijn winkel in een tijd waarin er een gebrek aan instrumenten
was en hij besloot ze zelf te gaan bouwen. Toen in de jaren vijftig
de gitaren opkwamen, ging vader Egmond elektrische gitaren fabriceren.
Op zijn hoogtepunt had het bedrijf zo'n tweehonderd mensen in
dienst. Later had Egmond ook nog een blaasinstrumentenfabriek.
De winkel waar opa ooit de basis voor legde, is altijd in de familie
gebleven. Musica Music Center in de Lijmbeekstraat was een begrip
in de muziekwereld. Egmond, zelf drummer, is er nog steeds helemaal
weg van. "Binnen onze familie draaide het vroeger al helemaal
om muziek", zegt Egmond. "We waren met vier jongens.
Ik geloof dat we op een gegeven moment drie orkesten in huis hadden."
 De website URmusic.com bestaat
nog. "Within the next few weeks, URmusic (spreek uit: you
are music) will provide musicians and music-lovers with a spectacular
new website", valt er te lezen. Het staat er al maanden.
URmusic zou een community worden voor muzikanten. Op de site van
URmusic zouden ze met elkaar kunnen jammen en chatten. Op de site
zouden ook reviews te lezen zijn van de nieuwste elektronische
muziekinstrumenten, die dan natuurlijk ook meteen besteld konden
worden. Uiteindelijk zou het zo ver moeten komen dat de muzikanten,
de community, het assortiment van de winkel zouden bepalen. Zo
ver is het niet gekomen. URmusic is nooit online gegaan. "Het
was een geweldig concept", zegt Egmond. "Dat vind ik
nog steeds."
Emotie
Het idee om met instrumenten het web op te gaan, lag voor de hand.
"In de USA wordt vijftien procent van alle elektronische
instrumenten via het web verkocht", legt Egmond uit. "Ik
zit elk jaar in de USA en ben dus goed op de hoogte van wat daar
gebeurt. De verkoop via internet stijgt alleen maar. Dat staat
hier ook te gebeuren. Zeker bij elektronische instrumenten zie
je dat heel sterk. Als je de laagste prijs betaalt, maakt het
voor een gebruiker niet uit of zijn apparatuur uit Eindhoven of
uit Frankrijk komt. Verder is de combinatie muziek en internet
natuurlijk perfect. Muziek is een hyper interactief medium."
Egmond wilde meer zijn dan een elektronisch winkeltje. Hij wilde
gevoel, emotie. "Elektronische apparaten zijn kil. Daar heb
ik geen emotionele band mee. Muziek is emotie en muzikanten zijn
emotionele mensen. We wilden daarom op het web meer neerzetten
dan een webshop alleen. Dat is niet genoeg. We wilden de geur
van bier en shag overbrengen." Het eerste businessplan was
snel klaar en het doel was helder: URmusic zou de Europese markt
gaan veroveren.
Ballen
De zoektocht naar een financier eindigde in juni '99 bij Twinning.
"Twinning gaf het plan ballen", zegt Egmond. Egmond
was de juiste man op het juiste moment. E-commerce was 'heet'
en Nina Brink was een stuk minder bekend dan nu. Twinning had
zin in het idee en investeerde vier ton in URmusic. Egmond huurde
bedrijfsruimte op de vijfde verdieping van het Eindhovense Twinning
Center, nam personeel in dienst en ging aan de slag.
"Gezien onze plannen was de eerste funding van vier ton veel
te weinig", zegt Egmond. "Er gaat veel geld zitten in
het ontwikkelen van de software. Verder moet je personeel in dienst
nemen, een huisstijl laten ontwerpen en je huur betalen. Ik ben
zakenman genoeg om te weten dat het geld snel opraakt. Ik zit
al mijn hele leven in zaken en ik heb in januari duidelijk tegen
hun gezegd dat ik het niet lang meer zou trekken. Het geld was
gewoon bijna op. Twinning gaf aan dat ze vertrouwen hadden in
het bedrijf. Ze voorzagen een goede toekomst. Gerustgesteld door
hun vertrouwen ging ik door. Achteraf had ik toen moeten stoppen.
Maar ja, je wordt enorm opgedraaid en gaat er zelf in geloven.
URmusic werd in februari nog gewaardeerd op tien miljoen gulden.
Complete flauwekul natuurlijk. We hadden toen nog niet meer dan
een website en bedrijfsruimte. Verder hadden we niets. De software
moest nog geschreven worden. Aan het eind van de rit waren we
minder dan anderhalf miljoen waard. Minder dus dan de 1,6 miljoen
die in ons geïnvesteerd moest worden."
Die tweede ronde bleef echter uit, URmusic was nog geen seconde
online geweest en het geld vloog met bakken de deur uit. In februari
was het eind in zicht. Egmond kreeg drie maanden om de boel weer
vlot te trekken. Zelf deed hij een stapje opzij ten faveure van
interimmanager Hans Abbink, tot voor kort directeur van softwarehuis
AND. Abbink probeerde URmusic alsnog in het gareel te krijgen.
Het businessplan werd nog maar weer eens geprofessionaliseerd.
Egmond stortte zich ondertussen op het vinden van financiers.
"De afspraak was dat Twinning acht ton zou financieren als
ik financiers zou vinden die samen eveneens acht ton wilden investeren.
Ik werkte zeventig, tachtig uur per week. Ging gewoon door."
In die tijd leerde Egmond het wereldje van de Venture Capatalists,
de VC's, van Nederland en omstreken goed leren kennen. "Ik
dacht echt dat de nieuwe fi-nanciers in de nieuwe economie risico's
durfden te nemen. Dat blijkt helemaal niet zo te zijn. VC's willen
zo min mogelijk riscio lopen."
Verbrand bankpapier
Ondertussen ging het met Musica Music Center niet best. URmusic
teerde in op het kapitaal van het familiebedrijf. Ook op het familieleven
trokken de perikelen een zware wissel. Dat URmusic door Carp,
het blad voor carrièremakers in de nieuwe economie, genomineerd
werd voor hun Cool Company 2000 was een schrale troost. De geur
van bier en shag was steeds verder te zoeken. Een informal investor
zei in een vlaag van oprechtheid tegen de geplaagde internetondernemer
dat zijn plan niet naar bier en shag, maar naar verbrand bankpapier
rook.
De broodnodige investering van Twinning kwam niet meer. Hoewel
de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) vier ton toegezegd
had en hij via andere kanalen nog eens vier ton bijeen wist te
sprokkelen, stemde Twinning niet in met een tweede ronde. De investeerders
die Egmond had weten te interesseren, behoorden niet tot het netwerk
waar Twinning zaken mee deed.
Het betekende het definitieve einde van URmusic. "Ik hoorde
het begin september. Eind augustus hadden we nog een presentatie
gegeven die bij Twinning met applaus ontvangen werd. Ik heb op
die dag zelfs een trofee gehad van ze. Tien dagen later hoor je
dat het afgelopen is." Verbitterd is hij niet. Boos wel.
"Natuurlijk. Je komt als man uit de oude economie in de nieuwe
economie veel mensen tegen die snel hun zakken willen vullen.
Het is een goudkoorts waar ik zelf ook aan meegedaan heb. Ze brengen
je het hoofd op hol, draaien je op en persen je vervolgens als
een citroen uit. Op Twinning ben ik ook boos. Ik vermoed dat ze
in april, zeg maar ten tijde van het WOL-drama, besloten hebben
om geen e-commerce ondernemingen meer te funden. Als ik dat toen
geweten had, was ik natuurlijk gestopt."
Afgezien van zijn niet geringe kritiek op Twinning, het einde
van Musica Music Center en een aanslag van enkele tonnen op zijn
spaarpot zegt Egmond niet verbitterd te zijn. "Ik ga mijn
winkel weer opbouwen. Helemaal stoppen of ergens in loondienst
gaan is nooit bij me opgekomen. Het ondernemen zit in mijn bloed.
En ik heb weer plannen met internet, maar niet meer zo uitgebreid
als met URmusic. Geen gekke dingen, gewoon een webwinkel: www.EuropeanMusician.com.
Op termijn misschien weer een community." Min of meer voor
de grap is Egmond ook op het net te vinden als websalesman.
Hij wil beginnende e-ondernemers advies geven.
Even is het stil. "Ik vind het concept van URmusic nog steeds
fantastisch. We waren gewoon te vroeg."/.
|
